top of page
ree
Beeld: Midjourney

Fotograaf Erwin Olaf is dood. Complicaties na een longtransplantatie werden hem fataal.


Het Rijksmuseum noemt Erwin een Hollandse meester, in lijn met Rembrandt van Rijn en Johannes Vermeer. "Hij schilderde met zijn camera", zegt curator Mattie Boom tegen The New York Times. Je hoeft maar een paar foto's van Olaf te zien en je snapt waarom.

ree
Beeld: Erwin Olaf

Dit vind ik een van zijn ontroerendste foto's. In het midden loopt Olafs partner Kevin, rechts daarvan sjokt Olaf er achteraan. De foto gaat over de verschillen in hun relatie, legde Olaf in 2021 uit aan de Volkskrant. "Er zit twintig jaar tussen ons", zegt hij.


"Boos zijn op de wereld, ten strijde willen trekken, iedereen aan de kant bellen op het fietspad en denken: ik ben het centrum van de wereld. Dat is toch wel veranderd. Ik zoek nu de rust, wordt naar de rand gecentrifugeerd. Deze foto gaat daarover: we zijn onderdeel van een karavaan en langzaam maar zeker merk ik dat ik achterop raak, terwijl mijn partner verdergaat. Dat moet ook, en dat wil ik ook, dat hij gewoon doorloopt en er het beste van maakt."


Op NPO Start staat Erwin Olaf: The Legacy, een film van Michiel van Erp. Hij volgt Olaf op het toppunt van zijn carrière: zestig jaar oud, een collectie in het Rijksmuseum, een nieuwe fotoserie onderweg. Maar ondertussen gaat het vooral over de vergankelijkheid van het leven en wat hij zal achterlaten. Zijn eigen gezondheid gaat achteruit en zijn moeder ligt op sterven.


Heel mooi zijn de beelden van Olaf met een oude partner, die niet lang te leven heeft. Ze maken een intiem naaktportret na dat ze als jonge gasten maakten en de kwetsbaarheid spat er vanaf. Later kijken ze samen naar het resultaat in het museum. Waar de meeste bezoekers hier kunst zien, zijn het voor deze twee mannen ook gewoon herinneringen aan een gezegend leven. "Alles eruit gehaald wat er in zit", besluit Olaf.

Op Rolling Stone staat een voorpublicatie van Jason Thomas Gordons boek The Singers Talk. Het is een gesprek met Thom Yorke en het gaat over hoe hij begon met zingen en wanneer hij zijn stem vond. Het nummer After the Gold Rush van Neil Young is voor hem een sleutelmoment. Toen hij dat als jonge zanger hoorde besefte hij: "Wow! Is het oke om zo te klinken?"


In 2002 speelt Yorke het nummer van Young tijdens een benefietconcert dat door Neil Young werd georganiseerd. In het BBC-radioprogramma Desert Island Discs blikt Yorke terug op dat optreden. De avond voorafgaand aan het concert nodigt Young alle artiesten die zouden optreden uit bij hem thuis. "En ik ben social gezien niet erg geschikt voor dit soort situaties", zegt Yorke. "Dus ik moet me daarop voorbereiden... door veel te drinken."


Steeds als Young langsloopt, bevriest de Radiohead-zanger. "Het is alsof je Elvis ontmoet in zijn huis", zegt Yorke. Maar uiteindelijk stopt Young om een praatje te maken. "En ik stamel: 'Ik wil morgen heel graag After The Gold Rush spelen', waarna hij zegt: 'Echt waar? Wat geweldig! Dan moet je het spelen op de piano waarmee ik het heb opgenomen."


Een dag later speelt Thom Yorke After The Gold Rush. Op de piano van Neil Young, die vanuit de coulissen meekijkt. De opname is niet zo goed, maar volgens mij hoor je meteen waarom het nummer ooit zo'n impact op hem maakte.

Oh, in de voorpublicatie lezen we ook welke nummers Yorke gegarandeerd aan het huilen maken. "Tom Waits! Tom Traubert’s Blues. Die en Simple Twist of Fate van Bob Dylan. […] Ik kan die nummers niet uitzitten zonder te breken."

Vorige week schreef ik over de biografie van Walter Isaacson over Elon Musk. Een van de schrijnendste stukken in het boek gaat over Yoel Roth. Hij was ooit hoofd veiligheid bij Twitter, tot de leiding van Elon Musk hem te veel werd en hij vertrok.


Roth kijkt met weinig plezier terug op zijn laatste jaren bij Twitter (nu X). Als medeverantwoordelijke voor het bannen van Donald Trump na de bestorming op het Capitool, werd hij en public door de oud-president aangevallen. En nadat Roth X verliet werd hij ook door Musk nog eens door het slijk gehaald.


In beide gevallen werd Roth direct door hordes aanhangers van Trump en Musk bedreigd. "Ik leefde met gewapende beveiligers voor de deur en moest mijn gezin overhoop halen, omdat ik constant moest schuilen en verhuizen", schrijft hij in The New York Times.


Noem het een trieste vorm van ironie dat het hoofd veiligheid van Twitter uiteindelijk zelf ten prooi is gevallen aan het gif waar hij het platform jarenlang tegen probeerde te beschermen. Sinds de komst van Musk is het er niet gezelliger op geworden.


En nu is Musk van plan om gebruikers "een klein bedrag per maand" te laten inleggen om überhaupt van X gebruik te kunnen maken. Dat gaat niemand doen, toch?

PS.

Wat een geschenk is filmproductiebedrijf A24, dat maar verrassende en originele films blijft maken. Ik kijk uit naar Dream Scenario. Nicolas Cage speelt biologieleraar Paul die plotseling in de dromen van zijn leerlingen verschijnt. Niemand weet hoe dat kan, maar al snel staat Paul in het middelpunt van de aandacht.


Wat een jaar voor The National. Vijf maanden nadat First Two Pages of Frankenstein verscheen, brengt de Amerikaanse band weer een nieuw album uit: Laugh Track. Wat mij betreft is die minstens zo goed (en misschien wel iets beter) dan zijn voorganger. Favoriete nummers op dit moment: Alphabet City, Hornets en Smoke Detector. Volgende week vrijdag staan ze in de Ziggo Dome.

Groot nieuws uit Bob Dylan-land. Hij speelde deze week drie nummers met een deel van Tom Petty's band The Heartbreakers. En drie nummers op gitaar! Dat zijn zeldzame beelden tegenwoordig. Tijdens Farm Aid 2023 trakteerde Dylan het publiek op drie nummers: Maggie's Farm, Positively 4th Street en Ballad of a Thin Man. Hij zit er lekker in: als de drummer op het einde van Ballad zit af te ronden, gebaart Dylan hem dat hij nog even door wil met z'n gitaarsolo.


Hier is dus geen woord Italiaans bij. Mijn collega Bas en ik spraken de video in het Nederlands in, maar AI-tool HeyGen vertaalde het vervolgens naar het Italiaans. Misschien kijken we hier wel naar de toekomst van nasynchronisatie. Kijk naar de volledige video op NU.nl.



Je las mijn weblog van 18 tot en met 24 september. Abonneer je op mijn nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.


ree
Gemaakt met Midjourney.

Al in de proloog van Walter Isaacsons biografie over Elon Musk wordt een poging gedaan om te verklaren hoe de rijkste man ter wereld is geworden zoals hij nu is. Musk had als kind al geen aanleg voor empathie, werd veel gepest en kon niet op steun rekenen van zijn vader. Jaren later zou hij Twitter kopen. Om af te rekenen met zijn verleden en eindelijk de baas te worden van de speelplaats, suggereert de schrijver.


Isaacson zoekt naar ongeveer dezelfde antwoorden op vragen die hij in zijn beroemde biografie over Apple-oprichter Steve Jobs stelde. In het geval van Musk is de hoofdvraag: had hij wat relaxter kunnen zijn en ons toch richting Mars en naar een toekomst met stekkerauto’s kunnen schieten?


Het is niet te ontkennen dat Musk met Tesla heeft gepionierd op het gebied van elektrische auto’s. En dat hij met SpaceX de Amerikaanse ruimtevaart uit het slop heeft gehaald. De bedrijven ontstonden uit ideaalbeelden die de wereld en mensheid vooruit moeten helpen. De risico’s die hij neemt om zijn doelen te bereiken, zijn zowel prijzenswaardig als levensgevaarlijk. "Haal nooit je fiches van tafel", zegt hij in het boek. Blijf inzetten tot je wint.


Bij de hierboven genoemde bedrijven, maar ook bij PayPal en Zip2, lukte het Musk om zijn grenzeloze gedrevenheid over te brengen op het enthousiasme van zijn werknemers. Hij verwacht dat zij net zo hard werken als hij, 24/7 als dat moet. Het is wat onmenselijk, maar het lukt meestal wel: door zijn ogenschijnlijk onrealistische deadlines en constante gehamer op efficiënter werken (het nut elk schroefje wordt doorgelicht), krijgt hij teams zover wonderbaarlijke prestaties te leveren.


Isaacson heeft daar duidelijk bewondering voor. De keerzijde van de manische werkwijze van Musk wordt regelmatig kort aangestipt, maar als je het boek leest, wordt geacht dat je snapt waar Musk vandaan komt en dat je in zijn wereld en denkwijze mee gaat. De bewondering voor Musks resultaten krijgt voorrang op het spoor van vernieling dat hij achterliet om zover te komen, zoals burn-outs, het kleineren van werknemers en het achteloos ontslaan van mensen die tegengas geven.

ree

De laatste tweehonderd pagina’s van het boek staan bijna helemaal in het teken van Musks overname van Twitter. Isaacson liep twee jaar mee met Musk, kreeg uitgebreide toegang tot interviews en vergaderingen en viel met zijn neus in de boter.


Voor iemand die de soap rondom Twitter heeft gevolg, zijn de grote lijnen bekend. Maar Isaacson geeft wel meer inzage in hoe de overname er achter de schermen aan toe ging. Hij hoefde zich niet te baseren op geruchten; hij zat op de eerste rij.


Musk besloot Twitter in een opwelling te kopen. Hij kreeg er spijt van en probeerde nog onder de deal uit te komen. "Volgens mij gaat Twitter mogelijk ontsporen", vertelde hij aan Isaacson. "Het zou gunstig kunnen uitpakken bij een veel lagere prijs, ik bedoel letterlijk de helft ofzo."


Ook bij een team van Tesla luchtte hij zijn hart: "Ik weet niet waarom ik het heb gedaan. Het kwam er op neer dat de rechter zei dat ik Twitter moet kopen want anders, en nu denk ik: oké shit."


Maar uiteindelijk ging de verkoop door en begon Musk met harde hand te werken aan een nieuw Twitter. De naam is inmiddels veranderd in X en het doel is om er een app voor alles van te maken, wat begint met een sociaal netwerk dat financiële transacties ondersteunt. Dat was decennia geleden al zijn plan geweest met PayPal en X.com. In het boek zegt Musk nog zeker vijf jaar nodig te hebben om Twitter om te vormen tot wat hij voor ogen heeft.


Isaacson beschrijft een reeks hallucinante gebeurtenissen na de overname van Twitter. Musk vloog als een olifant door de porseleinkast bij het bedrijf. Hij ontsloeg duizenden medewerkers, liet Slack-berichten doorzoeken om te bepalen welke werknemers onbetrouwbaar waren en begon complottheorieën te delen.


Het meest schrijnende is misschien wel hoe hij Yoel Roth behandelde. Hij bleek in de periode na de overname het redelijke geweten van Twitter en kon goed samenwerken met Musk. Tot hij de duistere kant van Musk niet meer trok en besloot te vertrekken. Later gooide Musk Roth op Twitter onder de bus door pedofilie te insinueren. Het zorgde ervoor dat Roth een tijdje beveiligd moest worden, vanwege idioten die zijn adres achterhaalden.

Een paar fun facts uit de biografie:

  • Musk raakte als puber in wat hij noemt een "existentiële depressie", mede gevoed door boeken van filosofen als Nietzsche, Heidegger en Schopenhauer. The Hitchhiker's Guide to the Galaxy van Douglas Adams hielp hem daar weer uit.

  • SpaceX heette eerst Space Exploration Technologies.

  • Musk is een bedreven gamer en is volgens bekenden "beangstigend goed" in spelletjes zoals Quake III Arena, waar zijn gebruikersnaam Random9 was.

  • Toen SpaceX een contract van NASA kreeg, veranderde Musk zijn computerwachtwoord in 'ilovenasa' (wat een slecht wachtwoord is trouwens).

  • Musk probeerde bij Amazon-baas Jeff Bezos aan te dringen dat Amazon een recensie zou schrijven over het nieuwe boek van zijn ex-vrouw, een horrorthriller over mens-demonen. Daar had Bezos niets over te zeggen, maar hij schreef uit eigen naam een aardige klantrecensie.

  • Musk ging met zijn vriendin Grimes naar Alita: Battle Angel. Ze hadden geen 3D-bril voor de film, maar keken de film ondanks het wazige beeld uit.

  • Het iPhone-spelletje Polytopia is volgens Musk "de allerbeste game uit de geschiedenis".

  • Musk werd boos op Bill Gates toen bleek dat Gates geld speculeerde op de gok dat aandelen Tesla waarde zouden verliezen.

Ondertussen lijkt Jack Dorsey zijn account op Bluesky te hebben verwijderd. Dat is een opvallende move, want hij is oprichter en bestuurslid van het Twitter-alternatief. Hij gaf geen reden voor zijn vertrek, al schrijft hij op het gedecentraliseerde sociale netwerk Nostr: "Ben een heleboel ruis aan het verwijderen". Vanuit Bluesky blijft het stil.

Ik las over een nieuw initiatief van Sony, waarmee mensen hun afgedankte robothondjes Aibo kunnen doneren aan bijvoorbeeld ziekenhuizen en verzorgingstehuizen. Daar krijgen de honden een tweede leven als emotionele ondersteuning voor patiënten en bewoners.


Jaren geleden keek ik een video van The New York Times die me is bijgebleven. Hierin zie je hoe Aibo's deel uitmaken van Japanse gezinnen. Er was toen sprake dat Sony ging stoppen met het repareren van de apparaten, waardoor mensen afscheid moesten nemen van hun robotvrienden. Sinds 2018 maakt Sony toch weer nieuwe Aibo's.


De iPhone 15 werd gepresenteerd en lang verhaal kort: het viel het een beetje tegen. Het grootste nieuws is dat de Lightning-aansluiting wordt vervangen door USB-C. Apple zwicht daarmee voor de Europese eisen. Het voordeel is wel dat niemand over een paar jaar meer specifiek om een iPhone-kabeltje hoeft te vragen.

In 2020 werd het schilderij Lentetuin van Vincent van Gogh gestolen uit het Groninger museum. Kunstdetective Arthur Brand kwam een drugsbende uit Amersfoort op het spoor, die claimde het schilderij te hebben. Na onderhandelingen kwam het werk terug in een IKEA-tas.

Veel tekst deze week! Hier een kattenfoto ter compensatie.

ree

Je las mijn weblog van 11 tot en met 17 september. Abonneer je op mijn nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.


ree
Gemaakt met Midjourney.

Baldur's Gate 3 is uit op de PlayStation 5. Daar keek ik samen met mijn vriendin erg naar uit, want coöpgames die je samen op de bank kunt spelen bestaan nauwelijks (er is nog steeds niets beters dan It Takes Two). Dus eindelijk konden we weer aan de slag. Het leek zo perfect: een enorm fantasie-avontuur om te ontdekken. Dungeons and Dragons, maar dan op de tv. Dus trokken we de wereld in, ik als Paladin met koninklijke baard, zij als halfelf met drakenschubben.

Na tien uur braken we ons avontuur af. Niet omdat de game slecht is, want echt: die is weergaloos. Elke situatie kent meerdere oplossingen, dialogen kunnen op meer manieren ontsporen dan je voor mogelijk houdt en in elke uithoek van de wereld is wel iets te vinden. Ik geloof niet dat ik veel vaker een RPG heb gespeeld die zo diep ging en zo veel gevoel van vrijheid bood. Het is genieten. Maar alleen als je solo speelt.


De multiplayer op de bank werd vooral een frustrerende aangelegenheid. Het overzicht verdwijnt door splitscreen, gesprekken met personages lopen door elkaar, je mist meer dan je meemaakt en je loopt constant tegen haperingen en bugs aan. We hadden er een uur of tien voor nodig om voorzichtig naar elkaar toe te geven dat onze nieuwe droomcoöpgame toch een beetje een nachtmerrie was geworden.


Nu spelen we om beurten onze solocampagnes en genieten we daar veel meer van. Blijkt dat er onder de stuurloze chaos van onze gezamenlijke speelsessie een extreem rijke game schuil gaat, die het beste gedijt als je hem speelt op je eigen tempo.


De afgelopen weken keek ik op HBO Max de komische documentaireserie How to with John Wilson. Het is een van de tv-shows die ik de laatste tijd heb gezien. Er zijn in totaal drie seizoenen van ieder zes afleveringen van een half uur. Je bent er zo doorheen.


New Yorker John Wilson blijkt een briljant videomaker met een fantastisch observerend vermogen en het talent om iets bijzonders te maken van onderwerpen waar een ander schouderoptrekkend voorbij zou lopen. In zijn essays behandelt hij vragen zoals 'hoe geef je fooien?', 'hoe bouw je steigers?' en 'hoe volg je jouw pakketje?'. Je hoort vooral de stem van John Wilson, die voor bijna elke tekst wel een geestig beeld heeft wat je op meer manieren kunt interpreteren. Het is heel slim, maar je moet het zien om het te snappen.


Dat geldt ook voor de manier waarop zijn onderwerpen constant uit de bocht vliegen. Zo probeert Wilson in een van de afleveringen sportfans te doorgronden, maar uiteindelijk wordt het een prachtig portret over liefhebbers van stofzuigers. Vaak zijn de How to-titels niet meer dan kapstokken voor nieuwe (geestige) overpijnzingen over de mens en het leven van een maker die . 'How to make risotto' is een liefdesbrief aan zijn bejaarde huurbaas, maar evengoed een tijdsdocument over het begin van de coronatijd. Want ook in New York stonden eindeloze rijen voor de supermarktkassa.


En hoe komt Wilson toch steeds in die bizarre situaties terecht? Als je op de beelden af gaat, is het allemaal toeval. Hij werkt aan een onderwerp, vervolgens raakt hij iets anders op het spoor. En altijd eindigt hij op een bijeenkomst met mensen die gepassioneerd zijn over een of andere niche. Een van mijn favoriete afleveringen gaat over het Mandela-effect, waarin mensen zich dingen anders herinneren dan ze zijn. Of kloppen onze herinneringen wel, maar zijn we terecht gekomen in een parallel universum?


Zelf snijdt Wilson de dunne lijn tussen feit en fictie ook aan. En nog steeds snap je niet helemaal hoe hij dit heeft kunnen maken. Alle afleveringen zijn de moeite waard. Kijk nou maar!


Mijn vakantie is voorbij en ik reisde meteen af naar Den Haag voor een bezoek aan T-Mobile. Eh, Odido. Aan de gevel van het hoofdkantoor was het nieuwe logo afgeplakt met een soort zwarte vuilniszak. De dag ervoor waren de T-Mobile-winkels dicht voor een verbouwing. NU.nl-lezers vermoedden direct het ergste: 'Is T-Mobile failliet?'.


Niets van dat, het bedrijf heeft nu een andere naam. Odido. Betekent blijkbaar niets, als we directeur Søren Abildgaard mogen geloven. De naam werd lang geheim gehouden, maar lekte vlak voor de bekendmaking toch uit. Vervolgens kwam concurrent KPN direct met een pagina op zijn website waarin werd uitgelegd wat het begrip Odido volgens hen betekent. Het leidde tot hilariteit, want KPN had met dat artikel snel een mooi plekje in Google bemachtigd. Toen T-Mobile/Odido met de aankondiging kwam, stond KPN dus bovenaan.


Odido dus. De eerste reacties op social media waren, niet verrassend, lacherig. Kinderachtige naam, schreven mensen. Lijkt op okido en op 7UP-mascotte Fido Dido. Ik las Abildgaard een paar van die reacties voor en hij schrok er niet zo van. Mensen zijn gehecht aan wat ze kennen en moeten gewoon even wennen, zegt hij. Lijkt mij ook. Op NU.nl lees je het interview.

PS.

Een nieuwe film van Studio Ghibli is altijd reden voor feest. En dan is The Boy and The Heron ook nog eens van de 82-jarige grootmeester Hayao Miyazaki. Hij heeft gezegd dat dit nog niet zijn laatste is.


Het nieuwe album van James Blake heet Playing Robots Into Heaven. Het was even wennen, maar ik ben inmiddels verslingerd aan de nummers. Experimenteler, elektronischer en iets minder ruimte voor de gevoelige snaar. Dit is grotendeels een dansvloerplaat. Heerlijke Beautiful-sample ook (van Pharrel en Snoop Dogg) in I Want You To Know.

YouTuber Ryan Trahan bezocht een aantal restaurants in de Verenigde Staten met horrorreviews op Yelp. Het doel: toch de schoonheid ontdekken en er een gemeende vijfsterrenrecensie achterlaten.


Danny Masterson (van That 70s Show) gaat zeker dertig jaar de bak in nadat hij schuldig is bevonden aan de verkrachting van twee vrouwen. Het werd na de veroordeling nog wat vreemd toen bleek dat een aantal castleden tijdens de zaak een brief had gestuurd naar de rechter. Acteurs Ashton Kutcher en Mila Kunis beschrijven Masterson daarin als rolmodel en een goede vriend.


Dat viel niet in goede aarde bij fans. Daarom namen Kutcher en Kunis een excuusvideo op. "We steunen alle slachtoffers van seksueel geweld", zeggen ze. "De brieven waren bedoeld voor de rechter, om de persoon te schetsen die wij 25 jaar lang hebben gekend. Niet om verklaringen van slachtoffers te ondermijnen of hen opnieuw een trauma te bezorgen."

Joan Baez neemt na zestig jaar afscheid van haar publiek in de documentaire I Am A Noise. We volgen Baez tijdens haar laatste tour en blikken terug op haar leven. "Dylan brak mijn hart."


Je las mijn weblog van 4 tot en met 10 september. Abonneer je ook op mijn nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.

© 2022 Rutger Otto

bottom of page