top of page
American progress (1873), George A Crofutt
American progress (1873), George A Crofutt

I.

In het voorwoord van de comicbundel The Man of Steel schetst sciencefictionschrijver Ray Bradbury de tijd waarin Superman werd bedacht (1938!). "Het moderne Amerika stond nog wankel op zijn nieuwe mechanische voeten", schrijft hij. Televisie was nog een vaag concept, films waren nog nauwelijks in kleur, het passagiersvliegtuig was helemaal nieuw. "Temidden van deze half-uitgevonden technologie, valt Superman uit de lucht", schrijft Bradbury. "Waarom heetten we hem welkom?"


Het is bijna een wonder dat het klassieke personage na negentig jaar nog steeds deel uitmaakt van de popcultuur. Superman blijft samen met Batman de vlaggendrager van DC Comics, dat tegenwicht biedt aan het almachtige Marvel met zijn Spider-Man, Hulk, Iron Man, Thor en Captain America. Veel mensen vinden Superman een saaie held. Te krachtig en onaantastbaar. Te goed. Er moest niet voor niets een buitenaards materiaal worden bedacht om hem überhaupt een zwakte toe te dichten: kryptoniet.


Afgelopen dinsdag bezocht ik samen met Snackspert de première van de nieuwste Superman-film in Amsterdam. Daar zag ik een Superman die allesbehalve onoverwinnelijk is. In de helft van de film ligt hij te creperen en krijgt hij rake klappen. Een team van superhelden om hem heen (Mister Terrific, Green Lantern, Hawkgirl en Metamorpho) helpt hem uit de brand tegen zijn aartsvijand Lex Luthor.


Luthor heeft Superman fysiek en mentaal in de tang. Hij zorgt ervoor dat de held uit de gratie van het publiek raakt, door belastend materiaal op het internet te slingeren. Daarnaast worden allerlei ethische vraagstukken opgeworpen over of Superman zich met geopolitieke conflicten mag bemoeien. Ondertussen is er nog dreiging van een gigantisch monster en staat de relatie van Supermans alter ego Clark Kent met zijn geliefde Lois Lane onder druk.


Er gebeurt dus veel (ik zou zeggen iets te veel), maar het is geen zware film. Regisseur James Gunn is met een reden aangesteld als de nieuwe baas van DC-films. Met zijn filmreeks rond Guardians of the Galaxy (van Marvel) vond hij een manier van superheldenfilms maken die aansloeg bij een groot publiek. Er zijn wel wat overeenkomsten te bedenken met zijn Superman. Er is weer een team van helden om de toon levendig en komisch te houden, er is ruimte voor grapjes en er is een fraaie actiescène die leunt op een popnummer.


Online was er zelfs (of: uiteraard) discussie over de thematiek in de film. Mensen vergelijken het geschetste geopolitieke conflict in Superman met de oorlog in Oekraïne, bijvoorbeeld. En Superman zou het te veel opnemen voor de positie van immigranten in de Verenigde Staten. Maar ja: hij ís ook een immigrant (van een andere planeet zelfs) die zijn best doet om de mensheid vooruit te helpen. Superman vermomt zich als Clark Kent om normaal te kunnen leven op aarde. In tegenstelling tot andere superhelden, die normale mensen zijn tot ze een masker opzetten.


Je dreigt weleens te vergeten dat Superman geen super-man is, maar een God uit de ruimte. Dus omarmen we de held dan al bijna een eeuw ondanks de constant veranderende maatschappij? "Omdat Superman ons is", schrijft Bradbury. "En wij zien onszelf terug in hem."




I-b

Waarom herkent niemand Superman als hij Clark Kent is? Hij draagt geen masker, een bril blijkt de perfecte vermomming tussen zijn helden- en burgeridentiteit. Bij de kijker en lezer wordt hiervoor een beroep gedaan op suspension of disbelief — oke, het is vreemd, ga er maar gewoon in mee.


Er zijn verschillende manieren om het nut van de bril alsnog te verklaren. In de Superman-film draagt onze Clark Kent bijvoorbeeld een hypnosebril. Dat idee komt uit de comics, zegt regisseur James Gunn. "Met de bril hypnotiseert Kent mensen zodat ze hem niet herkennen als Superman."


Een paar weken geleden bezocht ik tijdens Heroes Dutch Comic Con een panel met Superman-makers Tom Grommett, Jesus Merino en James Robinson. Daar kwam het verschil tussen Kent en Superman ook even aan bod. Merino zegt dat hij in het begin worstelde met het tekenen van deze twee rollen. "Ik tekende Clark Kent als Superman met een bril", zegt hij. "Maar het klopte niet. Uiteindelijk kwam ik erachter dat de man in wezen uit twee personages bestaat. Dus ik teken Superman nu als een ander persoon dan Clark Kent." Zo eenvoudig kan het zijn.



II.

Bob Dylan trekt op het moment met het Outlaw Music Festival door de Verenigde Staten. De karavaan wordt aangevoerd door Willie Nelson (92 jaar, het is ongelooflijk) en naast Dylan haken artiesten zoals Sheryl Crow, Wilco, Waxahatchee en Lucinda Williams aan.


Na deze tour stapt Bob Dylan (ook al 84 jaar) weer in het vliegtuig voor een rondje door Europa. Hij staat op 4 en 5 november in de AFAS Live. De aankondiging kwam afgelopen week uit het niets en vervult mij natuurlijk met blijdschap. Na elke Europese reeks is het maar de vraag of hij de oversteek nog een keer maakt. Je moet er maar zin in hebben om als hoogbejaarde artiest in een tourbus te leven. Zoals we inmiddels weten: Bob Dylan blijft rusteloos en leeft voor de muziek.


De prijzen voor de concerten in Amsterdam zijn niet misselijk. Voor 117 euro zit je achterin de zaal op het balkon, voor 162 euro kom je iets dichter in de buurt van de legende. Mijn kaartje voor Oasis was zelfs goedkoper (het is aftellen geblazen, nog twee weken). Toch hoop ik er weer bij te zijn. Bob forever!



PS.

Er zijn restaurants en bars die duidelijk naar de trends op sociale media kijken om in korte tijd succesvol te worden. Maar er zijn ook kleine zaakjes die daar helemaal geen zin in hebben. "Wat kun je doen als je 'wordt getiktokt'?", vraagt Craig Mod zich af. De blogger ziet deze zogenaamde 'natuurramp' overal in Japan gebeuren. "Massatoerisme ontstaat vooral omdat algoritmen de aandacht van de massa richten op zeer specifieke activiteiten en plaatsen. Er zit ook een gekke narcistische en egoïstische component aan, die de drang aanwakkert om koste wat kost een foto op een bepaalde plek te maken, om die op een bepaalde socialemediadienst te delen."



Ik heb weleens gehoord dat ik "goed ben in appen", wat betekent dat ik snel reageer. Door de jaren heen ben ik daar steeds minder goed in geworden. Ik vergeet te reageren of ik heb geen zin om die eindeloze groepsgesprekken bij te lezen en aan te haken. Op The Guardian las ik deze kop: "Ik negeer je bericht niet — ik word overweldigd door de tirannie van altijd bereikbaar zijn". Die column beschrijft deze vermoeidheid op een herkenbare manier.



Deze video verbeeldt de afgelopen honderd jaar van onze geschiedenis. Elk fragment komt uit een film die in het betreffende jaar afspeelt.






Het is altijd goed nieuws als Pudding Cool een nieuw onderzoek heeft gedaan. Deze keer gaat het om het geslacht van dieren in kinderboeken. Topkop ook: Bears Will Be Boys.



Paul Verhoeven is een levende legende. 87 jaar inmiddels, dat heet op leeftijd, en toch houdt hij die jongensachtige pretogen. Hij werkt aan een nieuwe film, Young Sinners, en bezoekt Frankrijk om promotie te doen rondom de vertaling van zijn biografie Paul Verhoeven, een filmersleven. Biograaf Rob van Scheers reist met hem mee, ziet eBay-gieren handtekeningen vragen en tikt een reportage voor de Volkskrant.



In mijn wekelijkse blog voor NU.nl schreef ik dit keer over The Velvet Sundown, een niet-bestaande band die de afgelopen weken veel aandacht kreeg. Je hoort vaak dat AI-muziek (bijna) net zo goed is als muziek van mensen. De denkfout is dat het helemaal niet gaat om het resultaat.


Je las blog №122, geschreven in de week van 7 tot en met 13 juli 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.


Bob Dylan komt naar Nederland! Op 4 en 5 november staat hij in de AFAS Live. De prijzen zijn stevig: tussen de 117 en 163 euro.



Mooi essay over Superman van Daan Heerma van Voss. Ik las er gisteren ook een van schrijver Ray Bradbury, die de vraag opwierp: in the midst of these half-invented technologies, Superman falls from the sky. Why did we welcome him? Because Superman is us and we are Superman."



Paul Verhoeven is een levende legende. 87 jaar inmiddels, hoogbejaard en toch houdt hij die jongensachtige pretogen. Hij werkt aan een nieuwe film, Young Sinners, en bezoekt Frankrijk om promotie te doen rondom de vertaling van zijn biografie. Schrijver van die biografie, Rob van Scheers, reist met hem mee en tikt een reportage voor de Volkskrant.

Scènes de la vie de Bohème Pl.15 (1945), Hautot
Scènes de la vie de Bohème Pl.15 (1945), Hautot

I.

In de game Death Stranding 2 kun je het hoofdpersonage Moby Dick of Frankenstein laten lezen. Dat levert enkele bespiegelingen of weetjes op over deze literaire klassiekers. Het zijn dit soort kleine dingen die de games van Hideo Kojima zo geweldig maken. Op dat moment dacht ik: laat ik mijn enthousiasme eens delen op Bluesky.


Maar daar ging het over Douwe Bob en Dilan Yeşilgöz. Het gaat al dagen over Douwe Bob en Dilan Yeşilgöz. En als het er niet over gaat, dan gaat het over andere brandhaarden in de wereld die niemand blust, maar die aan alle kanten worden opgepookt. Ik had er ineens geen zin meer in. Ik sloot de app en verwijderde hem van mijn telefoon.


Na mijn maand zonder sociale media is er wel iets veranderd, zoveel is wel duidelijk. De grootste verandering is dat ik vaker op zoek ga naar Het Mooie Web, dan dat ik wegzak in het zoveelste Twitterachtige meningenmoeras. Het maakt niet eens uit wie er gelijk heeft op Bluesky, want op Bluesky heeft iedereen gelijk. En iedereen staat machteloos.


Op Instagram voelen mensen zich al meer geroepen om dingen te delen waar ze gepassioneerd over zijn. Maar ook daar breng ik sinds mei een stuk minder tijd door. Ik kijk alleen de verhalen van accounts die me boeien en hoef ze niet langer allemaal af te vinken. Zolang ik niet op het Reels-tabblad kom, ben ik met een paar minuten weer weg.


Het liefst lees ik blogs en nieuwsbrieven. Niemand hoeft te scoren op zijn eigen nicheblog. Het is het leukst om stukken van mensen te lezen die ergens enthousiast over zijn. Ik laat me in de echte wereld ook liever inspireren dan dat ik dingen doe die energie kosten. Er moet ruimte zijn voor allebei, maar ik gun mezelf online voortaan iets meer lucht.



II.

Oasis is terug.


Nooit gedacht dat ik dat nog eens zou schrijven, maar Liam en Noel deelden het podium in Cardiff, dus het is echt waar. Ik heb na het eerste concert van de reünietour alles opgezocht wat ik kon vinden en heb het allemaal bekeken. De voorpret, de setlist — 23 nostalgische bangers, de video's van mensen die er waren, de recensies (het regende vijf sterren).


Vrijdag bekeek ik ook een ouder Oasis-optreden in het stadion van Manchester. Het zal in 2005 zijn geweest. De eerste paar minuten gaat al van alles mis. Gekkenhuis. Er zijn hekken doorgebroken en om een stampede te voorkomen moet dat eerst geregeld worden. In het publiek zie je her en der een paar mobieltjes filmen. Klaptelefoons met baggercamera's. Mooi tijdsbeeld. De wereld is compleet veranderd sinds Oasis uit elkaar ging.


Over drie weken zie ik de Gallaghers in Wembley, nog afhankelijk van allerlei factoren. We zitten tegen het dak van het stadion, aan de rand van het podium. Er hoeft maar een speaker verkeerd te hangen en ik zie zelfs de miniaturen op het podium niet. Hoe het ook moge zijn, één ding staat vast: er zal twee uur lang uit volle borst (en uit onze door bier gesmeerde kelen) worden meegezongen met die oneindige hits.




PS.

Het was in weinig Nederlandse media te lezen, maar Mark Snow is dood. Hij bedacht toch een van de meest herkenbare intro's uit de tv-geschiedenis, namelijk die van The X-Files. Het spookachtige intro werd in de jaren negentig zelfs een hit. "Er gebeurt eigenlijk niets bijzonders in het nummer", zei hij er zelf ooit over. "Het blijft in A mineur, er wordt niet gezongen, er zijn geen drums of gitaren, en toch werd het een enorme hit. Dat is best bizar."



Ryan Gosling speelt de hoofdrol in Project Hail Mary. De ruimtefilm is gebaseerd op het gelijknamige boek van Andy Weir, wiens boek The Martian ook werd verfilmd. De regie is in handen van Phil Lord en Christopher Miller (The Lego Movie).




Ik lees Tat Tvan Asi, de bundel met zeer korte verhalen van A.L. Snijders. Daar geniet ik van, lees A.L. Snijders! Onderstaande komt uit Boosheid en verdriet, een lesje relativeren.


"Toen ik weer thuis was, lag daar een bericht over een dode kat die na een lang leven ordentelijk gestorven was. Zijn baas legde zich er wel bij neer, maar werd soms overvallen door korte momenten van hevig verdriet. Of ik daar woorden van troost voor kon vinden. Ik schreef: 'De kat is dood, jij hebt verdriet, de vogels zijn opgelucht.'"



Wat je kunt doen als je niet weet welke kleding je moet aantrekken op basis van het weer: een camera aan je huis hangen en afkijken bij wat andere mensen dragen. Dat is precies wat Riley Walz doet. Hij laat AI op straat meekijken en berekent dan hoeveel mensen lange broeken en jassen dragen en of ze een paraplu bij zich hebben.



Illustrator Christoph Niemann kijkt de opkomst van kunstmatige intelligentie in de bek. "Veel kunstenaars (ook ik), kunnen dagen, weken en zelfs maanden doen over het najagen van een concept", schrijft hij. "Alleen maar om er na de laatste versie achter te komen dat er een fout in het plan zat waardoor het resultaat waardeloos is. Is dat een onmisbaar deel van de artistieke reis? Of dwaze vorm van masochisme die door AI overbodig kan worden gemaakt?"


Je las blog №121, geschreven in de week van 30 juni tot en met 6 juli 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.


© 2022 Rutger Otto

bottom of page