top of page

Bron: Sony Pictures, Columbia Pictures en TriStar Pictures.
Bron: Sony Pictures, Columbia Pictures en TriStar Pictures.

Real Genius opent met een aantal illustraties en blauwdrukken van wapens die de mens al sinds de prehistorie maakt en gebruikt. Dan schakelt de film over naar een promotievideo van een ruimtewapen dat met een sterke laserstraal mensen op aarde kan verpulveren. Het is de bedoeling dat dit hét nieuwe, ultramoderne wapen wordt van het Amerikaanse leger. Nu moet het alleen nog gebouwd worden.


Dat gebeurt op een universiteit, waar de slimste studenten van het land hun hoofden breken over ingewikkelde formules en problemen om lasers sterker te maken. Met welk doel is voor hen onbekend - en lange tijd irrelevant. Een van hen is Chris, gespeeld door de deze week overleden Val Kilmer. Hij is superintelligent, maar wil alleen feesten en achter de meiden aan. Bovendien is hij bijdehand. Zo moet hij op het matje komen bij de professor, die zegt: "Toen ik je hier binnenhaalde, dacht ik dat je de nieuwe Einstein zou worden, maar...". Chris onderbreekt hem: "Toen ging ik naar de kapper."


Chris krijgt het 16-jarige talent Mitch (Gabe Jarret) onder zijn hoede, die in alles het tegenovergestelde van hem is. Zij groeien tijdens de film natuurlijk dichter naar elkaar toe.


Real Genius is een heerlijke eighties-comedy die onterecht een beetje is weggezakt in het collectieve filmgeheugen. Er is veel aandacht voor het studentenleven, maar de film gaat ook over verantwoord omgaan met nieuwe technologie. Nu, veertig jaar nadat Real Genius uitkwam, zijn er bijvoorbeeld nog geen duidelijke afspraken over het gebruik van AI in wapens. In de film grijpt het groepje jonge nerds in, wie doet dat in de realiteit?




Nadat je Severance hebt gekeken, kun je je abonnement op Apple TV+ gerust nog even aanhouden voor The Studio. Dat is een nieuwe serie van Seth Rogen, die het gloednieuwe studiohoofd Matt Remick van productiemaatschappij Continental speelt. Remick ziet het als zijn roeping om goede, gelaagde films maken - zoals ze niet meer worden gemaakt - maar krijgt te maken met mannen in pakken bij wie het alleen draait om zoveel mogelijk geld verdienen.


In de eerste aflevering zorgt het bewaken van een gezonde balans al voor problemen. Om studiohoofd te worden, moest Remick namelijk beloven een film te maken over de mascotte van de frisdrank Kool-Aid. Dat zou wel eens net zo’n hit kunnen worden als Barbie, denkt zijn baas. Maar ja, om er nou een simpele rotfilm van te maken, is Remicks eer te na. Hij vraagt de manager van Wes Anderson of hij misschien iets kan betekenen. "Je wil Wes Anderson vragen voor een Kool Aid-film?", roept die uit. "Hij ontslaat me via Zoom vanuit Liechtenstein, of waar hij ook zit!"


Hij heeft Scorsese overtuigd een Kool Aid-film te maken (maar dan wel volgens een absurde omweg) en vervolgens durft Remick het zijn baas niet te vertellen, waardoor hij liegt, waardoor hij anderen in de nesten werkt. Onder een constant aanwezige jazzroffel werkt Remick zich steeds dieper in de nesten. Het is bij vlagen Uncut Gems in Hollywood.


Al snel weet je: dit is de meest ongeschikte studiobaas die er is. Iemand die zoveel houdt van films, dat hij geen harde keuzes durft te maken. Hij wil geliefd zijn bij acteurs en regisseurs, al ben je dat als producent eigenlijk nooit. De crew praat alleen met hem om meer budget vrij te spelen.


Er staan nu drie afleveringen op Apple TV+, die alledrie op zichzelf staan. Tot nu toe is de serie bij vlagen een heerlijk snijdend commentaar op de filmindustrie, met goede grappen die soms wel frustrerend lang uitgesmeerd worden. Er is een gigantisch blik Hollywoodsterren opgetrommeld die zichzelf in de maling durven nemen. Goede start van The Studio, maar ik hoop wel dat de komende afleveringen meer te bieden hebben dan de producent die zichzelf steeds dieper in hetzelfde gat graaft.




PS.

YouTuber Eddy Burback maakt uitstekende video's over de ongemakken van hedendaagse technologie. Dat doet hij op een luchtige en confronterende manier. In zijn nieuwste video probeert hij zonder smartphone door het leven te gaan. Onorigineel idee, maar wel goed uitgevoerd. "Build your own silence", mooie.




Ik was op de filmpremière van A Minecraft Movie en kwam doodmoe naar buiten. Wat heeft die film een tempo, daar heb ik niet genoeg TikTok-huid voor gekweekt. De film is verder matig, met opvallend weinig 'minen' en 'craften'. In de opzet van de film komt een zogenaamd getalenteerde jongen in de Minecraft-wereld terecht, waar hem verteld wordt dat de creatieve mogelijkheden eindeloos zijn. Hij zou daar in theorie helemaal kunnen opbloeien, maar het enige wat hij maakt is een aardappelschieter. Dat is misschien een commentaar op de generatie die helemaal murw wordt gebeukt door een overdaad aan telefoonprikkels. Maar ik denk van niet.



Ik mis John Wilson, van de geweldige HBO-documentairereeks How to with John Wilson. MoMA maakte een korte film over de kunstenaar uit New York. Inspirerend, de mensen die doen wat ze willen. En dit is een mooie: "Documenting without purpose is really important."




Blogger en beroepswandelaar Craig Mod schoof aan in de podcast van Tim Ferriss. Mod is een uitstekend verteller waar je uren naar kunt luisteren, daarom is het interview opgebroken in sessies van zo'n twee uur. Daarin vertelt Mod onder meer een bizar verhaal over hoe hij in Tibet bezeten raakte door een geest. Het gaat ook over zijn leven in Japan, productiviteit en creativiteit. "Acht uur wandelen, fotograferen en met mensen praten is het maximale wat ik volhoud", zegt hij. "Dan ben ik radicaal en totaal verveeld én aanwezig. 's Avonds schrijf ik direct op wat ik heb meegemaakt, want je vergeet alles zo snel. Anders verdampt het."




Op Goodreads staat dat ik dit jaar tot nu toe dertien boeken heb gelezen. Daarvan heb ik er een paar op dit blog behandeld, maar een aantal ook niet. Korte selectie:


  • James van Percival Everett. Een hervertelling van Huckleberry Finn, nu vanuit het oogpunt van de tot slaaf gemaakte James. Leest als een avonturenfilm, is soms heftig; aanrader.


  • The White Book van Han Kang. Een gefragmenteerde vertelling van korte essays over verlies, verwerking en kwetsbaarheid. Niet gemakkelijk maar wel heel mooi.


  • Slouching Towards Bethlehem van Joan Didion. Een bundel van artikelen die Didion in de jaren zestig schreef. In sommige opzichten een product van zijn tijd, maar wat kon die vrouw schrijven. Heb eindeloos geannoteerd. "My husband likes my family but is uneasy in their house, because once there I fall into their ways, which are difficult, oblique, deliberately inarticulate, not my husband ways."



Seth Meyers en Paul Rudd gaan overdag drinken. Ik heb gelachen.




De eerste trailer voor The Naked Gun is uit. Het wordt de eerste Naked Gun-film na de dood van hoofdrolspeler Leslie Nielson. Liam Neeson speelt zijn zoon. De eerste trailer belooft wat. Met onder meer een goede OJ Simpson-grap.



Je las mijn 108ste weekblog, geschreven in de periode van 31 maart tot en met 6 april 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.

New York City harbor and skyline at night (1921), Joseph Pennell
New York City harbor and skyline at night (1921), Joseph Pennell

Eindelijk heb ik me dan gewaagd aan Megalopolis, het mega ambitieuze filmproject van regisseur Francis Ford Coppola. In de kern gaat het over hoe vooruitgang altijd in gevecht is met een verlangen naar het verleden en het vastklampen aan het bekende. Coppola situeert dat idee in het New York van de nabije toekomst en vergelijkt de staat van de huidige wereld met het instorten van het oude Rome. Daarom loopt iedereen in Romeinse gewaden en heet iedereen Cicero of Cesar of Clodio of Wow Platinum.


Halverwege was ik de draad van de plot een beetje kwijt door de overweldigende gekte in beeld en de metaforen die over elkaar heen buitelen. Er valt echt genoeg film af te dingen. Coppola werkte 35 jaar aan Megalopolis en betaalde 120 miljoen dollar uit zijn eigen zak om de film te maken. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat hij voelde dat de tijd begon te dringen. Als hij dit droomproject, deze ideeënpastiche, nog wilde maken, moest hij op zijn 85ste een beetje haast gaan maken.


Megalopolis begon na al die jaren wellicht aan Coppola te knagen. Je zou denken dat zoveel tijd een film ten goede komt, omdat je over de kleinste details kunt nadenken. Maar als ik een artikel schrijf en ik heb tien kantjes aan informatie, voelt het al overweldigend om daar een behapbaar bericht uit te destilleren. Wat dat betreft was Megalopolis gedoemd om te bezwijken onder zijn ambitie.


Ik begrijp de recensies die deze film de grond in schrijven, maar ik voel het toch anders. Megalopolis is iets wat je nooit eerder hebt gezien en het lokt een reactie uit. Je haat het of je houdt ervan. Dat levert de mooiste gesprekken op. Het is misschien flauw om werk te prijzen om de ambitie die eraan vooraf ging, maar als het een gestoorde film oplevert waar ik nu al dagen mee in mijn hoofd rondloop, heeft het mij toch iets gebracht. In een tijd waarin we gewend raken aan de dertien in een dozijn Netflix-slop, laat de hoogbejaarde Coppola lef zien (vooruit: een gearriveerde regisseur kan het zich permitteren). Hij levert maatschappijkritiek, een boodschap, een chaotisch en rommelig werk én een kijkje in zijn ziel.


Laten we nou zorgen dat we samen bouwen aan een betere wereld, drukt hij de kijker aan het einde op het hart. Laat een mooiere wereld achter voor de volgende generatie. Maar vooral: durf te dromen en durf te maken!




Het nieuwe slachtoffer van de kundigheid van ChatGPT is Hayao Miyazaki, de oprichter van Studio Ghibli. Het AI-model is sinds deze week weer beter geworden in plaatjesgeneratie. Op sociale media staan talloze voorbeelden van mensen die hun foto’s in de stijl van Ghibli lieten bewerken.


Ja, de resultaten zijn indrukwekkend. Irritant goed zelfs.


Maar de nasmaak van dit soort afbeeldingen is smerig. En niet alleen omdat anderen zich geroepen voelen om lachend hun familiefoto’s bij OpenAI in te leveren, zonder na te denken wat het bedrijf daar vervolgens mee doet. De plaatjes die de machine uitspuugt lijken zó op de Ghibli-stijl dat je het nauwelijks nog inspiratie kunt noemen. Het is bijzonder aannemelijk dat OpenAI zijn modellen op miljoenen beelden van Ghibli-films heeft getraind.


Miyazaki, die een heel leven heeft gewerkt om zijn stijl te perfectioneren, heeft zich niet uitgesproken over ChatGPT. Wel wordt de laatste dagen veelvuldig een fragment gedeeld waarin je de animégrootmeester ziet reageren op een AI-demo. "Ik walg ervan", zegt hij. "Deze technologie zou ik nooit in mijn werk willen gebruiken. Dit voelt als een belediging naar het ware leven."


Het internet loopt er ondertussen mee weg. Ah joh, leuk toch. Kijk dan, Adolf Hitler als Ghibli-personage! Hier 9/11 in een Ghibli-film, of de aanslag op JFK! Veelzeggend ook dat OpenAI-leider Sam Altman zijn profielfoto op X liet Ghiblificeren. Een middelvinger richting Miyazaki en parasiteren op het succes van kunstenaars.*



PS.

Kunstenaar Paulo Declan zag de opkomst van plaatjesgeneratoren zoals Dall-E en Midjourney en dacht: wat kan ik daar als mens tegenover zetten? Dus bedacht hij het project Prompt-Brush. Mensen konden hem opdrachten sturen zoals ze bij een AI-model zouden doen, vervolgens maakte Declan een schets in zwarte ink op papier en die tekening mailde hij terug. Nu heeft hij er een boek van gemaakt.



YouTube-kanaal Nerdwriter heeft een fijne video over Tseng Kwong Chi. 'De beste fotograaf waar je nooit van hebt gehoord' is een typische YouTube-titel - en in mijn geval niet waar. In het Tate Modern in Londen zag ik begin 2023 een paar van zijn werken hangen (waar ik dan weer deze slechte foto van maakte) en die bleven me bij.




Jon Stewart windt zich heerlijk op over de zogenaamde focus van regering-Trump op vrijheid van meningsuiting. Ook sociale media krijgen ervan langs. "Social media is a machine designed to stimulate the reptilian parts of your brain that would otherwise beg you to go outside", zegt Stewart. "Guys, social media isn’t the same as free speech. Social media is free speech in the way that Doritos are food." Helemaal kijken.









Marvel werkt toe naar zijn nieuwe epos Avengers: Doomsday. De film is in productie en de studio maakt in een filmpje een waslijst aan castleden bekend. Daar zitten veel fijne namen tussen, zoals Chris Hemsworth (Thor), Anthony Mackie (Captain America), Patrick Stewart (Professor X), Ian McKellen (Magneto), Pedro Pascal (Mr. Fantastic) en Robert Downey Jr. (dus niet als Iron Man, maar als Doctor Doom). Kortom, het lijkt erop dat we een soort team-up kunnen verwachten van Avengers en X-Men.



De eerste trailer voor One Battle After Another, de nieuwe film van Paul Thomas Anderson. Dat is altijd reden voor een feestje. Met o.a. Leonardo DiCaprio en Benicio Del Toro. Gebaseerd op het gelijknamige boek van Thomas Pynchon. Anderson verfilmde eerder zijn boek Inherent Vice.




Ik ben nog een blog gestart! Hij heet Schermtijd, staat helemaal in het teken van tech en ik schrijf 'm wekelijks voor NU.nl. De eerste gaat daadwerkelijk over (de constante struggle met) schermtijd, maar ik ben van plan in de toekomst uit te waaieren naar allerlei dingen die achter de schermen gebeuren (pun intended). Ik ben van plan om er samen met lezers iets moois van te maken. Leuk als je hem volgt!


* De oplettende lezer weet dat ik lang Midjourney-plaatjes gebruikte bij mijn blogs. Daar ben ik ruime tijd geleden mee gestopt omdat ik het niet kies vond tegenover kunstenaars die hun harde werk door AI-modellen opgeslokt zien worden. Daar hoef ik niet op te teren. Tegenwoordig gebruik ik eigen foto's, plaatjes of kunst uit het publieke domein met bronvermelding.

Je las mijn 107de weekblog, geschreven in de periode van 24 tot en met 30 maart 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.

Charge (1932-1939), Jerzy Hulewicz
Charge (1932-1939), Jerzy Hulewicz
I.

Opa vertelt, maar ik heb nog tijden meegemaakt dat je de oprichter van WhatsApp een vraag kon mailen en dat je gewoon antwoord kreeg. Dat is, zoals Abel ooit zong in Onderweg, allang verleden tijd. Vragen moesten via perswoordvoerders en dat ging nog wel; als je antwoorden zocht kon je hen altijd bellen. Maar Meta stopte eind 2023 plotseling met zijn Nederlandse communicatieafdeling. Dat gebeurde verder onaangekondigd. Op een berichtje dat ik destijds aan de woordvoerder stuurde kreeg ik simpelweg het antwoord dat ze "helaas niet meer beschikbaar" was voor persvragen en dat ik het internationale adres voor de media voortaan maar moest mailen.


Nu is mailen altijd traag en omslachtig. Je kunt ook niet gezellig doorvragen. Als je al antwoord krijgt, want Big Tech heeft hoge muren. Dus dat ik deze week een uitnodiging kreeg voor een digitaal gesprek met de directeur van WhatsApp, samen met een handjevol Nederlandse journalisten, was op zijn minst opvallend.


WhatsApp-baas Will Cathcart had meegekregen dat er in Nederland wat commotie was rondom zijn app. Dat Nederlanders en masse overstappen naar chatapp Signal. Daarom wilde hij graag wat "misverstanden" uit de wereld helpen. Ik noem het op NU.nl een charmeoffensief, omdat dat is wat het is. De boodschap in het kort: als je veilig wil chatten hoef je niet naar Signal, dat kan ook op WhatsApp. Dus blijf lekker bij ons.


Een paar dagen later werd ik, net als de rest van Nederland, toegevoegd aan een officiële chat van WhatsApp. Daar zal de dienst zelf updates en tips delen. De eerste gaat over versleuteling. "Jouw privacy is onze prioriteit", luidt het bericht. Het zal geen toeval zijn dat WhatsApp hier nu juist deze week mee komt.


Een vlucht naar voren nemen, noem ik dit. WhatsApp ziet naar eigen zeggen niet terug in de cijfers dat Nederlanders afhaken. Maar ze zullen Signal explosief zien groeien. Mensen die altijd chatten via WhatsApp, doen dat nu óók bij een (nog veiligere) concurrent onder leiding van iemand anders dan Mark Zuckerberg. WhatsApp zegt dat ze niet beginnen te zweten van de opkomst van Signal, maar als ze het niet iets warmer kregen zouden ze geen gesprek met de pers opzetten.



II.

Als ik dit schrijf is het nog net Boekenweek. Zojuist heb ik het geschenk van Gerwin van der Werf uitgelezen, De krater. Over drie tieners die van huis vertrekken om een Duitse krater te bezoeken. Misschien krijgen ze hun jongste broertje, met een bovenmatige interesse in het buitenaardse, op die manier uit zijn depressie. Het wordt zo'n roadtrip waarin ze elkaar en zichzelf beter leren kennen. Een pareltje van een Boekenweekgeschenk - een van de beste in jaren.


Het gaat over best grote thema's en ingewikkelde gevoelens, aan het einde van het verhaal staat niet voor niks een verwijzing naar het 113-nummer. Maar Van der Werf weet het licht te houden, met geestige observaties als: "Er zijn volwassen mensen die Joep heten, het is niet te geloven". Ze zijn niet allemaal even scherp hoor. Hoewel we meelezen uit het perspectief van de jonge Eden, heeft ons hoofdpersoon het bijvoorbeeld over "Nederlandse rappers, van die muziek voor knulletjes die hun speelgoedtractor net hebben ingeruild voor een opgevoerde fatbike". Ok boomer.


Maar ik heb een paar keer moeten lachen en op het einde ontroert De krater. Daar zit de mooiste passage: "Ik dacht altijd dat ons voorstellingsvermogen en ons intellect te klein zijn om iets van het universum te vatten, maar dat is het niet, we zijn gewoon fysiek te klein en we leven te kort - we komen nooit ver genoeg, we kruipen over de bleke blauwe stip en dat is ons al te veel. We keren ons dan maar naar binnen, want ook die ruimte is oneindig."



PS.

Promenade komt op 30 maart terug en de makers doen het nét even anders dan we van ze gewend zijn. Diederik Ebbinge ontvangt zijn vaste gasten Henry van Loon, Eva Crutzen en Ton Kas op zijn Franse chateau om lekker uit te rusten. Maar hij heeft een verrassing voor ze. De trailer is alweer zo'n dwaze koortsdroom dat ik echt niet kan wachten.





Het tweede seizoen van Severance is afgelopen. Helaas, want het is een belachelijk goede serie met een visuele stijl om je vingers bij af te likken. De muziek is al even fantastisch en in de podcast Song Exploder beschrijft presentator het gevoel van de muziek alsof je als kijker constant in de val loopt. Hrishikesh Hirway gaat in gesprek met componist Theodore Shapiro over hoe hij het intronummer maakte. Super interessant, zeker omdat je eerdere versies te horen krijgt. Luisteren!



Op NRC staat een ontroerend verhaal van Bas Blokker die de boekenkasten van zijn overleden vader leeghaalt. Duizenden boeken had hij, wel 119 dozen vol. De stapels boeken zijn herinneringen voor Blokker, in de kantlijnen staat het handschrift van zijn vader nog. "In de boeken zag ik hem leren, groeien", schrijft hij. Ik kan het me helemaal voorstellen, mijn eigen boeken zijn me al heel dierbaar. Vandaar dat ik hardop "oh nee!" uitriep toen ik het einde van dit essay bereikte.




Werner Herzog was te gast bij 60 Minutes. Goed dat het programma het leven viert van de 82-jarige regisseur die het altijd anders aanpakt dan anderen. Ga maar na: hij leert nieuwe filmmakers documenten te vervalsen en sloten open te breken. Voor zijn film Fitzcarraldo (1982) liet hij een stoomschip over een berg in een jungle slepen. Dan ben je niet gek, zegt hij, maar juist de enige in Hollywood die met beide benen op de grond staat. "Als je de filmindustrie beschouwt is er zoveel gekte, zoveel illusie en zoveel ego, dat als ik hiernaar kijk, ik weet dat ik de enige ben die normaal is. Dit is mijn bewijs."




Er is een nieuwe editie van The HTML Review, die kun je alleen online lezen en is ook helemaal ontworpen voor het web. Kijk hoe vet publicaties op het internet kunnen zijn! Scrollen door de inhoudsopgave is al fantastisch.



Regisseur Spike Jonze maakt een reclame voor AirPods. Het is een korte film met een dansende Pedro Pascal in de hoofdrol en er gebeuren mooie dingen met kleur en geluid. Nu heb ik zin in een nieuwe speelfilm van Jonze, zijn laatste was Her. Uit 2013!




David Van Reybrouck over "de terugkeer van een rancuneuze, masculiene, autocratische, populistische en in simplismen grossierende politieke cultuur". Het probleem is niet Trump, schrijft hij, want in de jaren zestig of zeventig had Trump geen schijn van kans gemaakt. Het is geen vrolijkstemmend opiniestuk. "Kennelijk voelen velen zich zozeer belazerd door het huidige systeem dat een volslagen brutaal alternatief – hoezeer het ook van de leugens en loze beloftes aan elkaar hangt, hoezeer het ook afkomstig is van een veroordeelde crimineel die de belichaming is van het verraad van het democratisch kapitalisme – aanlokkelijk en feestelijk lijkt. Net als in 1933."



Mijn moeder is fan van Rob de Nijs, dus ik groeide op met liedjes zoals Banger Hart, Ritme van de Regen en Malle Babbe. Ik zag hem in coronatijd het liedje Niet voor het laatst spelen bij De Wereld Draait Door. Misschien wel z'n mooiste, op de valreep. Afgelopen week overleed De Nijs. "Als ik kijk naar de eeuwigheid / Hoe klein is dan onze tijd / 't Is maar een dag en dan is ie kwijt / Recht naar hiernaast."




Robin Sloan over hoe het internet verder verpest raakt (en hoe we het kunnen redden): "A premonition is growing. I believe large swaths of the internet will be ceded, like it or not, to the creatures of the digital night: ghostly bots, cackling trolls, the baying hounds of attention. I imagine this future internet as a vast, boiling miasma, punctuated by signal towers poking up into the clear air: blogs & shops, beacons of reality & sincerity, nodes of a human overlay network."



Er komt een documentaire over Amerikaanse comicwinkels: Shopping for Superman. Na het zien van de trailer kan ik alleen maar zeggen: support your locals!



Je las mijn 106de weekblog, geschreven in de periode van 17 tot en met 23 maart 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.

© 2022 Rutger Otto

bottom of page