106. Een vlucht naar voren

I.

Opa vertelt, maar ik heb nog tijden meegemaakt dat je de oprichter van WhatsApp een vraag kon mailen en dat je gewoon antwoord kreeg. Dat is, zoals Abel ooit zong in Onderweg, allang verleden tijd. Vragen moesten via perswoordvoerders en dat ging nog wel; als je antwoorden zocht kon je hen altijd bellen. Maar Meta stopte eind 2023 plotseling met zijn Nederlandse communicatieafdeling. Dat gebeurde verder onaangekondigd. Op een berichtje dat ik destijds aan de woordvoerder stuurde kreeg ik simpelweg het antwoord dat ze "helaas niet meer beschikbaar" was voor persvragen en dat ik het internationale adres voor de media voortaan maar moest mailen.

Nu is mailen altijd traag en omslachtig. Je kunt ook niet gezellig doorvragen. Als je al antwoord krijgt, want Big Tech heeft hoge muren. Dus dat ik deze week een uitnodiging kreeg voor een digitaal gesprek met de directeur van WhatsApp, samen met een handjevol Nederlandse journalisten, was op zijn minst opvallend.

WhatsApp-baas Will Cathcart had meegekregen dat er in Nederland wat commotie was rondom zijn app. Dat Nederlanders en masse overstappen naar chatapp Signal. Daarom wilde hij graag wat "misverstanden" uit de wereld helpen. Ik noem het op NU.nl een charmeoffensief, omdat dat is wat het is. De boodschap in het kort: als je veilig wil chatten hoef je niet naar Signal, dat kan ook op WhatsApp. Dus blijf lekker bij ons.

Een paar dagen later werd ik, net als de rest van Nederland, toegevoegd aan een officiële chat van WhatsApp. Daar zal de dienst zelf updates en tips delen. De eerste gaat over versleuteling. "Jouw privacy is onze prioriteit", luidt het bericht. Het zal geen toeval zijn dat WhatsApp hier nu juist deze week mee komt.

Een vlucht naar voren nemen, noem ik dit. WhatsApp ziet naar eigen zeggen niet terug in de cijfers dat Nederlanders afhaken. Maar ze zullen Signal explosief zien groeien. Mensen die altijd chatten via WhatsApp, doen dat nu óók bij een (nog veiligere) concurrent onder leiding van iemand anders dan Mark Zuckerberg. WhatsApp zegt dat ze niet beginnen te zweten van de opkomst van Signal, maar als ze het niet iets warmer kregen zouden ze geen gesprek met de pers opzetten.

II.

Als ik dit schrijf is het nog net Boekenweek. Zojuist heb ik het geschenk van Gerwin van der Werf uitgelezen, De krater. Over drie tieners die van huis vertrekken om een Duitse krater te bezoeken. Misschien krijgen ze hun jongste broertje, met een bovenmatige interesse in het buitenaardse, op die manier uit zijn depressie. Het wordt zo'n roadtrip waarin ze elkaar en zichzelf beter leren kennen. Een pareltje van een Boekenweekgeschenk - een van de beste in jaren.

Het gaat over best grote thema's en ingewikkelde gevoelens, aan het einde van het verhaal staat niet voor niks een verwijzing naar het 113-nummer. Maar Van der Werf weet het licht te houden, met geestige observaties als: "Er zijn volwassen mensen die Joep heten, het is niet te geloven". Ze zijn niet allemaal even scherp hoor. Hoewel we meelezen uit het perspectief van de jonge Eden, heeft ons hoofdpersoon het bijvoorbeeld over "Nederlandse rappers, van die muziek voor knulletjes die hun speelgoedtractor net hebben ingeruild voor een opgevoerde fatbike". Ok boomer.

Maar ik heb een paar keer moeten lachen en op het einde ontroert De krater. Daar zit de mooiste passage: "Ik dacht altijd dat ons voorstellingsvermogen en ons intellect te klein zijn om iets van het universum te vatten, maar dat is het niet, we zijn gewoon fysiek te klein en we leven te kort - we komen nooit ver genoeg, we kruipen over de bleke blauwe stip en dat is ons al te veel. We keren ons dan maar naar binnen, want ook die ruimte is oneindig."

PS.

Promenade komt op 30 maart terug en de makers doen het nét even anders dan we van ze gewend zijn. Diederik Ebbinge ontvangt zijn vaste gasten Henry van Loon, Eva Crutzen en Ton Kas op zijn Franse chateau om lekker uit te rusten. Maar hij heeft een verrassing voor ze. De trailer is alweer zo'n dwaze koortsdroom dat ik echt niet kan wachten.

Het tweede seizoen van Severance is afgelopen. Helaas, want het is een belachelijk goede serie met een visuele stijl om je vingers bij af te likken. De muziek is al even fantastisch en in de podcast Song Exploder beschrijft presentator het gevoel van de muziek alsof je als kijker constant in de val loopt. Hrishikesh Hirway gaat in gesprek met componist Theodore Shapiro over hoe hij het intronummer maakte. Super interessant, zeker omdat je eerdere versies te horen krijgt. Luisteren!

Op NRC staat een ontroerend verhaal van Bas Blokker die de boekenkasten van zijn overleden vader leeghaalt. Duizenden boeken had hij, wel 119 dozen vol. De stapels boeken zijn herinneringen voor Blokker, in de kantlijnen staat het handschrift van zijn vader nog. "In de boeken zag ik hem leren, groeien", schrijft hij. Ik kan het me helemaal voorstellen, mijn eigen boeken zijn me al heel dierbaar. Vandaar dat ik hardop "oh nee!" uitriep toen ik het einde van dit essay bereikte.

Werner Herzog was te gast bij 60 Minutes. Goed dat het programma het leven viert van de 82-jarige regisseur die het altijd anders aanpakt dan anderen. Ga maar na: hij leert nieuwe filmmakers documenten te vervalsen en sloten open te breken. Voor zijn film Fitzcarraldo (1982) liet hij een stoomschip over een berg in een jungle slepen. Dan ben je niet gek, zegt hij, maar juist de enige in Hollywood die met beide benen op de grond staat. "Als je de filmindustrie beschouwt is er zoveel gekte, zoveel illusie en zoveel ego, dat als ik hiernaar kijk, ik weet dat ik de enige ben die normaal is. Dit is mijn bewijs."

Er is een nieuwe editie van The HTML Review, die kun je alleen online lezen en is ook helemaal ontworpen voor het web. Kijk hoe vet publicaties op het internet kunnen zijn! Scrollen door de inhoudsopgave is al fantastisch.

Regisseur Spike Jonze maakt een reclame voor AirPods. Het is een korte film met een dansende Pedro Pascal in de hoofdrol en er gebeuren mooie dingen met kleur en geluid. Nu heb ik zin in een nieuwe speelfilm van Jonze, zijn laatste was Her. Uit 2013!

David Van Reybrouck over "de terugkeer van een rancuneuze, masculiene, autocratische, populistische en in simplismen grossierende politieke cultuur". Het probleem is niet Trump, schrijft hij, want in de jaren zestig of zeventig had Trump geen schijn van kans gemaakt. Het is geen vrolijkstemmend opiniestuk. "Kennelijk voelen velen zich zozeer belazerd door het huidige systeem dat een volslagen brutaal alternatief – hoezeer het ook van de leugens en loze beloftes aan elkaar hangt, hoezeer het ook afkomstig is van een veroordeelde crimineel die de belichaming is van het verraad van het democratisch kapitalisme – aanlokkelijk en feestelijk lijkt. Net als in 1933."

Mijn moeder is fan van Rob de Nijs, dus ik groeide op met liedjes zoals Banger Hart, Ritme van de Regen en Malle Babbe. Ik zag hem in coronatijd het liedje Niet voor het laatst spelen bij De Wereld Draait Door. Misschien wel z'n mooiste, op de valreep. Afgelopen week overleed De Nijs. "Als ik kijk naar de eeuwigheid / Hoe klein is dan onze tijd / 't Is maar een dag en dan is ie kwijt / Recht naar hiernaast."

Robin Sloan over hoe het internet verder verpest raakt (en hoe we het kunnen redden): "A premonition is growing. I believe large swaths of the internet will be ceded, like it or not, to the creatures of the digital night: ghostly bots, cackling trolls, the baying hounds of attention. I imagine this future internet as a vast, boiling miasma, punctuated by signal towers poking up into the clear air: blogs & shops, beacons of reality & sincerity, nodes of a human overlay network."

Er komt een documentaire over Amerikaanse comicwinkels: Shopping for Superman. Na het zien van de trailer kan ik alleen maar zeggen: support your locals!

Je las mijn 106de weekblog, geschreven in de periode van 17 tot en met 23 maart 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.