Er is een nieuwe film over Bob Dylan en de titel A Complete Unknown is goed gekozen. Na afloop blijft het mysterie rond de zanger (gelukkig) in stand. Het wordt hem in de film een paar keer voor de voeten geworpen: wat wil je nou eigenlijk? Wie bén jij?
Timothée Chalamet vertolkt een goede Dylan. Een goede versie van het personage Dylan, moet ik zeggen. Chalamet speelt en zingt alle liedjes - en dat zijn er veel - bijzonder overtuigend. Hij maakt er zijn eigen ding van en blijft tegelijk dicht bij het originele werk zonder een typetje neer te zetten. Ook de andere personages doen het goed, vooral Edward Norton die schittert in zijn bijrol als Pete Seeger.
De film begint met Dylan die in 1961 met enkel een gitaar aankomt in New York. Hij bezoekt zijn muzikale held Woody Guthrie in het ziekenhuis, laat hem zijn ontroerende Song To Woody horen en kan daarna overnachten bij Seeger, zelf een grootheid in de folkmuziek. Seeger hoort het talent van Dylan en neemt hem mee naar cafés in de kunstenaarswijk Greenwich Village, waar hij regelmatig optreedt. Daar treft Dylan zijn muze Joan Baez. Zij is dan al een gevestigde artiest en omdat ze veel samen spelen en zij ook werk van Dylan omarmt, bloeit de carrière van Dylan op.
In een sneltreinvaart toont de film hoe dat gaat. De film slaat bij de totstandkoming van het fenomeen Bob Dylan van alles over, veegt losstaande gebeurtenissen op een hoop en neemt zo nogal wat creatieve vrijheid om het verhaal te vertellen. Ik kan een A4tje volpennen met dingen die niet kloppen, maar voor de puristen zoals ik bestaat de uitstekende Martin Scorsese-documentaire No Direction Home. Regisseur James Mangold is voor A Complete Unknown niet op zoek naar waarheidsvinding en maakt bovenal een speelfilm met een zekere spanningsboog die ook nieuwkomers zal aanspreken. Ik zie deze film daarom ook als een nieuw laagje rond de toch al dikke ui die de precieze herkomst van Dylan steeds verder vertroebelt.
Mangold maakte een klassieke biopic, zoals ze twintig jaar geleden werden gemaakt. Er is niks subtiels aan, maar het werkt wel. Uiteindelijk gaat de film vooral over een artiest die ontsnapt aan een keurslijf en ondanks alles zijn eigen pad volgt. Er is niets erger dan een gearriveerde artiest, zegt Dylan zelf in No Direction Home. "Je moet constant bezig blijven om iets te 'worden'."
Liefhebbers van ouder werk zullen dat niet altijd waarderen. Dylan kreeg bakken met haat over zich heen toen hij besloot zich af te zetten van zijn imago als folk- en protestzanger. Later in zijn carrière veranderde hij nog talloze keren van stem en identiteit. In No Direction Home zie je hoe de jonge Dylan omringd wordt door mensen die hem naar de mond praten en lachen om al zijn grappen. Als hij uitgejouwd wordt, zie je hem op het podium een tandje bij schakelen. Alsof hij er energie uit haalt. "Het boegeroep... Ik zag het anders", blikt Dylan terug. "Je moet je realiseren dat ook aardigheid iemand kan verstikken."
Martin Bril schreef altijd zo mooi over het enigma Bob Dylan. "Dylan is van alle popsterren die de wereld inmiddels kent de minst bekende, hoewel er een boekenkast over hem vol is geschreven", viel hem op. "Niemand weet wat hem drijft, alles is speculatie. Je kunt in de carrière en het oeuvre van Bob Dylan net zo intensief hengelen als in de Beulakerwijde - en net zo weinig vangen."
Ik zocht naar wat oude berichten van Bril en trof de website van mijn favoriete Nederlandse columnist in abominabele staat aan. Waarschijnlijk werd de site na de dood van Bril verkocht en heeft de nieuwe eigenaar hem laten verslonzen. Op zijn minst eeuwig zonde, we zijn er een schatkist aan columns aan verloren. Gelukkig is via de Wayback Machine alsnog veel bewaard.
Goed, terug naar Bob Dylan. Brils column 'Dylan door een verrekijker' bleef me altijd bij. In het verhaal staat Bril tijdens een concert naar Dylan te kijken maar hij ziet hem niet. Een witte hoed kaatst al het licht van hem af. Al sta je er met je neus bovenop, Dylan blijft ongrijpbaar. En de muziek biedt ook al geen houvast.
"[Het is] een enorm oeuvre", schrijft Bril. "Maar altijd is hij bezig dat oeuvre te veranderen, aan te passen, om te gooien, te verloochenen, te verdiepen, aan te scherpen, in een ander licht te zetten, nieuw licht, duister licht, of, zoals vanavond, spetterend helder, adembenemend wit licht, ik zou bijna zeggen: eeuwig licht."
Als Dylan-fan blijf je zoeken. Naar wat eigenlijk? "Daarom staan we straks weer (wij ook) in die akelige Heineken Music Hall", schrijft Bril begin april 2009. Hij was uiteindelijk te ziek om te gaan, het werd mijn eerste Dylan-concert. "In de hoop dat we iets voorbij te zullen horen komen, of zien, dat in één magnifieke flits het raadsel Dylan ontsluitert." Dat gebeurde natuurlijk niet, het is een verlangen waarvan je stiekem niet wil dat ie ooit wordt vervuld. Bob blijft A Complete Unknown. En dat op zich is de aantrekkingskracht.
Een nieuw nummer van Bon Iver is al fijn en het wordt alleen maar beter als John Wilson van de werkelijk fantastische komische documentaireserie How To with John Wilson er de video bij maakt. Good stuff.
Er is een anonieme kunstenaar die al tien jaar lang (3.661 dagen) elke dag een tekening van de Titanic online zet. De nieuwsbrief Night Water heeft een kort interview met de maker. "Een paar jaar geleden zei iemand dat mijn tekeningen nooit 'beter worden'", zegt de kunstenaar. "Dat raakte me wel. De bedoeling is helemaal niet om beter te worden in het tekenen van de Titanic. Dit project draait om het elke dag tekenen van de Titanic, punt uit."
YouTuber Liam Thompson gebruikt een week lang alleen technologie uit de jaren '50 en maakt daar (met antiek spul dus) een vlog over. Nu barst het op de videodienst van dit soort belachelijke experimenten, maar deze vond ik goed gedaan en mooi in beeld gebracht.
Er zijn nog steeds jongeren die bewust kiezen om zonder smartphone door het leven te gaan. Schrijver Alex Vadukul van The New York Times schreef drie jaar geleden over een groep tieners uit Brooklyn die zich The Luddite Club noemt en zich voor zover mogelijk afsluit van technologie. Vadukul zocht hen recent op om te zien of de clubleden het nog steeds volhouden. "Het was geweldig voor mijn sociale leven op de middelbare school", zegt een van hen. "Niemand vindt me een freak. We improviseren, organiseren rapbattles en maken samen zines." Klinkt heerlijk.
Je las mijn weblog van 10 tot en met 16 februari 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.
