138. De natuur laat zich niet vangen

I.

In films heb je zogenaamde scene stealers. Dat zijn acteurs die alle aandacht pakken als ze in beeld zijn, ook al gaat de scène niet om hun personages. Wat dacht je van Heath Ledger in The Dark Knight? Of Philip Seymour Hoffman in zowat elke film waar hij in speelt? Een van de bekendste voorbeelden van een scene stealer is Orson Welles, die nauwelijks te zien is in The Third Man, maar aan wie je direct denkt als je de titel hoort.

In het boek Is A River Alive? van Robert MacFarlane heet degene die de scène kaapt Giuliana Furci. Zij is een bioloog, gespecialiseerd in het onderzoeken van schimmels en paddenstoelen. Het lijkt alsof ze er een zesde zintuig voor heeft. Tijdens wandelingen loopt ze regelmatig ineens meters diep een bos in, waar dan een minuscuul klein exemplaar staat dat van een afstand onmogelijk met het blote oog te zien is.

Hoe ze het doet weet ze zelf ook niet. "I don’t know, really. It’s that… fuzz again. I can only describe it as being like a force declaring itself within matter, giving different vibrations and tone: these are what told me I was very close. (…) We think of fungi or mushrooms as still, as fixed, but they’re not, they’re fast-moving and brief in their appearances. Each meeting with a fungus is an encounter; we’ve crossed their paths, as well as them crossing ours."

Ik hou van de manier waarop MacFarlane de natuur tot leven wekt in zijn boeken, doordat hij op een zekere poëtische manier verslag doet van de natuur. En omdat hij de ruimte vrijmaakt voor zijn reisgenoten, waarover hij met bewondering schrijft.

II.

Een paar weken terug schreef ik ook over MacFarlane, toen hij voor een literatuurfestival in Utrecht was. Hij zei toen: "Zodra we de natuur proberen te vangen, ijsbeert ze rusteloos heen en weer in haar kooi en is ze niet langer zichzelf." Sindsdien staat mijn antenne blijkbaar uit voor uitspraken over de menselijke maakbaarheid van de natuur.

Bij de "immersive experience" over Van Gogh in de Jaarbeurs (niet per se een aanrader), lees ik bijvoorbeeld deze tekst van de schilder: "De natuur laat zich in het begin nooit kneden door de kunstenaar, maar wie het echt serieus meent, laat zich niet afschrikken door die weerstand".

En in de game Ghost of Yotei zegt de moeder van de hoofdpersoon, terwijl je een Japanse siertuin aanlegt: "Weet je waarom ze zulke tuinen maken in het zuiden? Het is een poging om de pracht van de natuur te vangen. En zo herinneren we onszelf eraan dat je de natuur nooit volledig kunt vangen of temmen".

Ghost of Yotei draait wat mij betreft volledig om de natuur en de Japanse landschappen, met zijn bergen, gekleurde bomen en spookachtige mist. Het mooie van de game (een Sony-blockbuster) vind ik dat het de speler durft af te remmen om schoonheid te ervaren. Je neemt plaats op een bergtop om een landschap te schilderen en gaat in een warmwaterbron zitten om het leven te overdenken. Door de wind te volgen kom je bij een nieuwe opdracht en door bloemenvelden rennen geeft je paard een boost. Je hoeft de natuur helemaal niet te vangen als je het kan omarmen, lijken de makers te zeggen.

PS.

Eddy Burback is terug met een nieuwe video. Dit keer laat hij zien hoe de bevestigende algoritmes van ChatGPT je kunnen meesleuren in een spiraal van gekmakende waanzin. De video is luchtig en grappig van toon, tegelijkertijd legt het de sluimerende gevaren van AI-chatbots bloot. "Maar geen zorgen", zegt Burback. "Het is niet alsof mensen ChatGPT gebruiken voor therapie ofzo."

De online AI-encyclopedie Grokipedia is de zoveelste poging van Elon Musk om de waarheid naar zijn hand te zetten. Ik schreef voor NU.nl over de conservatieve concurrent van Wikipedia.

The Jim Henson Company veilt honderden filmprops. Er zitten poppen bij van The Dark Crystal en Fraggle Rock, rekwisieten uit Muppet Treasure Island en Muppets from Space, gesigneerde posters en originele schetsen voor Sesame Street. Praktisch onbetaalbaar allemaal, maar het blijft leuk om door dit soort lijsten te scrollen.

De uitgever van Asterix heeft hoge verwachtingen van het nieuwe album: Asterix in Lusitania. De eerste oplage telt vijf miljoen (!) exemplaren wereldwijd en 200.000 Nederlandstalige uitgaven. Dat is veel, maar de stripreeks blijft populair, ook na de dood van René Goscinny en Albert Uderzo. Ik las het nieuwe album en vermaakte mij prima. Dit keer speelt het verhaal in Lusitania, oftewel Portugal. Er wordt iemand onterecht vastgehouden in een cel en er is heel wat gedoe rondom vissaus. Maar het draait natuurlijk allemaal om de kleine grapjes tussendoor, de namen van de personages (de Griekse eigenaar van het karrenmerk Twingos is mijn favoriet) en de verwijzingen naar de huidige tijd. En ik vind de tekeningen (en inkleuring!) absoluut niet onderdoen voor het originele werk.

Terry Cavanagh maakt indiegames als VVVVVV, Super Hexagon en Dicey Dungeons. Nu heeft hij een gratis spelletje uitgebracht dat je kunt spelen in de browser van je laptop: Egg. Het is een lekker absurde 3D-platformer waarin je zes eieren uit een doosje naar zes nesten moet brengen. Het duurt misschien even voordat je het onder de knie hebt, daarna is het genieten.

Het belooft een feestweek te worden, want Bob Dylan treedt twee keer op in Amsterdam. Ik kom vast in de stemming met A Complete Unknown (op Disney+) en het boek The Rolling Thunder Logbook van Sam Shepard. Dat zijn aantekeningen over de Rolling Thunder Revue, de muzikale karavaan van Dylan en vrienden, die vijftig jaar geleden van start ging. Als ik tijd heb, kijk ik nog eens naar de film die Scorsese daarover maakte.

Je las blog №138, geschreven in de week van 27 oktober tot en met 2 november 2025. Abonneer je op mijn nieuwsbrief en je ontvangt 'm elke zondag gratis in je mailbox.