111. In hun eigen wereld

I.

Na de dood van paus Franciscus ging het al snel over de film Conclave. De vorig jaar verschenen film met onder meer Ralph Fiennes en Stanley Tucci is weer in allerlei bioscopen te zien. Conclave heeft zijn timing mee want die ligt vers in het geheugen, maar eigenlijk zou ik je aanraden om eerst The Two Popes (nog eens) te kijken. In die film uit 2019 spelen Jonathan Pryce en Anthony Hopkins respectievelijk de pauzen Franciscus en Benedict, waarbij de spotlight vooral op het leven van Franciscus is gericht.

Ik zou zeggen dat The Two Popes een cosy pausfilm is over twee mannen die elkaar, ondanks hun totaal verschillende wereldbeelden, uiteindelijk weten te vinden. We wandelen wat door het zomerverblijf van paus Benedictus, luisteren naar een discussie in de Sixtijnse Kapel en praten nog wat door in het Apostolisch Paleis. Je zou kunnen zeggen dat er niet veel gebeurt, maar Pryce en Hopkins zijn nu eenmaal fantastische acteurs die slechts dialoog nodig hebben om je geboeid te houden.

De kardinaal en de paus worden mooi neergezet. Benedictus biecht op dat hij zich vaak eenzaam voelt in Vaticaanstad. Hij voelt zelfs de aanwezigheid van God niet meer. Daar staat tegenover dat Franciscus (dan nog bekend als Jorge Mario Bergoglio) binnen vijf minuten na aankomst al bevriend is met de tuinman. Met iedereen knoopt hij een praatje aan. Benedictus heeft dan wel een album met pianomuziek opgenomen in Abbey Road, hij kan geen enkel nummer van The Beatles opnoemen. "Eleanor Rigby", zegt Bergoglio. Waarop Benedictus zegt: "Wie? Ik ken haar niet".

Zo wordt wel duidelijk hoe Bergoglio uiteindelijk de "paus van het volk" zou worden. De film is af en toe wel heel jubelend over Franciscus, maar ik smul er toch wel van. Al is het maar vanwege de scènes waarin de religieuze heren pizza eten in hun gewaden of samen naar de voetbalwedstrijd Duitsland tegen Argentinië kijken in de WK-finale van 2014.

II.

Na Koningsnacht zat ik wel aan mijn nationalistische limiet, dus op Koningsdag bleef ik thuis en had ik mooi tijd voor de bijna drie uur durende Japanse film Onoda: 10.000 Nights in the Jungle. De film van regisseur Arthur Harari is gebaseerd op het leven van Hiroo Onoda, die als jonge man werd opgeleid als inlichtingenofficier in het keizerlijke leger tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij vertrok eind 1944 naar het Filippijnse eiland Lubang, waar hij met een klein team soldaten probeerde om de vijand buiten te houden terwijl hij wachtte op verdere instructies.

Dat wachten duurde tot in 1974. Al die tijd bleef Onoda geloven dat de oorlog nog bezig was, ook al vond hij soms kranten waarin hij over het einde van WOII las. Met de berichtgeving was geknutseld om hem uit de tent te lokken, dacht hij. Uiteindelijk verloor Onoda zijn mannen en bleef hij alleen over. Tot hij door een toerist werd gevonden die hem wist te overtuigen dat de oorlog écht al bijna dertig jaar voorbij was.

Stel je dat eens voor. Je leeft decennialang in de jungle in een oorlog die niet bestaat. Andere oorlogen zijn al uitgevochten, er zijn mensen op de maan geland. In 1959 werd Onoda doodverklaard, hij werd een legende in Japan. Hij was opgegeven en achtergelaten, maar hij vocht door.

Het lijkt wel een Werner Herzog-personage, maar de regisseur verfilmde het leven van Onoda nooit. Wel schreef hij een boek over Onoda's jaren in de jungle, dat ik een paar jaar geleden las. Herzog weigerde ooit een gesprek met de Japanse keizer (even slikken voor de Japanners), maar wilde in plaats daarvan wel graag spreken met Onoda. Aan de hand van die conversaties schreef Herzog zijn boek, in Nederland gepubliceerd met de titel Het schemeren van de wereld. Je leest 'm sneller uit dan je de film kijkt.

Het blijft een waanzinnig en ongelooflijk verhaal, dat meestal stopt bij de terugkeer van Onoda in Japan, waar hij door duizenden juichende mensen werd ontvangen. Maar hoe pak je je leven weer op in een wereld die zo is veranderd? Daarover is minder bekend. Onoda kon niet meteen wennen aan het nieuwe Japan en vertrok naar Brazilië, waar hij als boer werkte. Uiteindelijk keerde hij terug naar Japan, waar hij survivalscholen opende. In 2014 stierf hij op 91-jarige leeftijd in Tokio.

PS.

Larry David (van Curb Your Enthusiasm en Seinfeld) stuurde een satirisch essay naar The New York Times. De krant publiceerde het korte verhaal, getiteld My Dinner With Adolf. "He was wearing a tan suit with a swastika armband and gave me an enthusiastic greeting that caught me off guard", schrijft hij. "Frankly, it was a warmer greeting than I normally get from my parents, and it was accompanied by a slap on my back. I found the whole thing quite disarming." Heerlijk.

Chef Opinie van de NYT schreef ook nog een korte uitleg over de totstandkoming van en wat achtergrond bij het essay.

Ik lees deze blog van Whitney Mallet over een nummer van Towa Tei en Kylie Minogue uit 1997. Daarin zingt Minogue vanuit het perspectief van een lettertype: "My name is German Bold Italic". (Altijd nog een normalere naam dan X Æ A-12 Musk.)

Thomas Heerma van Voss is in Roosendaal te gast op de schrijversdag van een school. Waar zijn collega-auteurs met hun innemende ego's de harten van scholieren stelen, gaat het Heerma van Voss moeizamer af. Lekker tragikomisch verhaal weer.

HBO komt volgende maand met een tweedelige documentaire over Paul Reubens, oftewel Pee-Wee Herman. De trailer staat online.

Tim Rogers is na twee jaar ein-de-lijk terug met een nieuwe video. Hij duurt 10 uur(!) dus ik ben er nog niet aan begonnen. Het lijkt geen gamereview te zijn zoals zijn andere video's, maar een volledige speelsessie van het detectivespel L.A. Noire in een hogere productie dan je van dit genre gewend bent. Hier ga ik binnenkort voor zitten.

Tot slot keek ik naar Sinners, de nieuwe film van Ryan Coogler. Een blueshorror. Ik had er wel over willen bloggen, maar hoe minder je erover leest, hoe leuker het is. Ga 'm kijken, liefst op het grootste scherm dat je kan vinden. En laat je overrompelen door Die Ene Scene.

Je las weekblog №111, geschreven in de periode van 21 tot en met 28 april 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.