Mijn oud-collega Maarten Reijnders heeft een nieuw boek geschreven, waar ik erg van heb genoten. In De hackers die Nederland veranderden volg je een groep jonge hackers die uiteindelijk de internetprovider XS4ALL zullen oprichten. Je leest niet alleen razend spannende avonturen, je krijgt direct een goed beeld van de opkomst van het internet - en de frictie die dat met zich meebracht.
Het begon allemaal in de jaren tachtig, toen tieners er een sport van maakten om computers te kraken. Er waren nog geen wetten die dat verboden. De hackers bedachten allerlei creatieve manieren om binnen te komen. Veelal bij bedrijven en universiteiten, want in het begin waren alleen zij aangesloten op het wereldwijde netwerk van computers.
Voor wie het niet (meer) weet: vroeger kwam je op een computernetwerk via een telefoonlijn. In het boek lees je daarom verhalen van jongens die dure kosten omzeilden door speciale pieptonen te versturen. Zo konden ze gratis inbellen - of verbaasde Amerikanen opbellen die ineens Nederlanders aan de lijn kregen.
Het boek gaat over buitenbeentjes die precies weten hoe computers werken en daarom voorlopen op de rest van de wereld. Deze groep Nederlanders had grote idealen. Iedereen ter wereld kan gemakkelijk met elkaar praten en alle informatie moet gratis beschikbaar zijn. "Computernetwerken kunnen de menselijke samenleving vooruit helpen", schreef hacker Rop Gonggrijp, die als rode draad door het boek loopt. Hij begon als tiener met online belletje lellen, richtte het hackerstijdschrift Hack-Tic op en stond later aan de wieg van XS4ALL.
Heeft de komst van het internet de samenleving vooruit geholpen? Je kunt er tegenwoordig steeds vaker vraagtekens bij zetten. Ergens is een afslag genomen waardoor nu een handvol Big Tech-bedrijven de touwtjes in handen heeft. Zij hebben veel van onze persoonlijke data (en tijd) in handen en gaan daar niet al te netjes mee om. Daarnaast worstelen we met de verspreiding van nepnieuws, online haat en bedreigingen.
Hoewel Reijnders dit wel aanstipt, zakt de moed je niet in de schoenen als je zijn boek leest. Het blijft toch vooral een inspirerend verhaal, dat ontstaan van het Nederlandse internet in een tijd waarin alles kon en alle mogelijkheden open lagen. En wat ik heel leuk vind: het is zo fantastisch Nederlands. De hackers hebben namen als Rob Gonggrijp, Richard Ronteltap, Onno Tijdgat en Koen Hottentot. Je verzint het niet.
Ik besef me achteraf hoe knap Reijnders deze tijdscapsule heeft beschreven. Je volgt niet alleen een paar hackers die later XS4ALL, je waaiert in het boek bijvoorbeeld ook uit naar de hackers en hun verhalen uit het buitenland. Alles raakt elkaar. Toen XS4ALL werd opgeheven, was dat het perfecte moment om een boek te schrijven over zowel de sympathieke provider, die streed voor de privacy en veiligheid van zijn klanten, als over de Nederlandse hackersscene. Het leest als een trein, ook als je niet zo tech-savvy bent.
In De hackers die Nederland veranderden komt Hack-Tic vaak aan bod. Het was het eerste Nederlandse hackerblad, of zoals de makers het zelf noemen, het tijdschrift voor techno-anarchisten.
Mooi is dat de 25 verschenen edities niet helemaal zijn verdwenen. Online staat een archief met scans van alle uitgaven. In de allereerste Hack-Tic staat al een haarfijne uitleg om telefoonlijnen om de tuin te leiden. Deze 'telefoontruuks' keren regelmatig terug.
In de zevende uitgave voelt de redactie zich geroepen te benadrukken dat informatie in Hack-Tic alleen een educatief doel heeft. "Als we een artikel plaatsen over gratis bellen in telefooncellen door het doorknippen van de aardedraad, dan is dat GEEN oproep om maar in het hele land telefooncellen te gaan saboteren", staat er. "Wij vinden echter wel dat mensen moeten weten hoe de techniek (b.v. achter het telefoonnet) werkt zodat zij ZELF hun conclusies kunnen trekken over de veiligheid van een en ander."
Hoewel Hack-Tic er ook niet altijd mee zit als de gevolgen negatief uitpakken voor bepaalde partijen. "Als grote bedrijven de dupe worden van een enkele hacker die op hun kosten naar het buitenland 'reist' over Datanet-1; ach… En als de PTT jaarwinst iets lager uitvalt? Typisch geval van jammer."
Robin de Puy, een van de beste fotografen van ons land, is bezig aan een serie voor de Volkskrant waarin ze Amerikanen portretteert. In tekst geeft ze uitleg over haar zoektocht. In de veertiende aflevering mooie foto's van een zes-jarig meisje uit Idaho.
Nico Dijkshoorn signeerde ooit een boek voor me en dacht dat ik er nog in moest beginnen. Maar ik had 'm al helemaal uit. Ik ben nu eenmaal zuinig op boeken. Als kind nog meer, toen durfde ik de pagina's nauwelijks open te slaan uit angst voor vouwen in de rug. Tegenwoordig vind ik dat je mag zien dat boeken gelezen zijn, al zou ik nooit ezelsoren vouwen of een paperback dubbelslaan.
Wired maakte een video over boekenrestaurateur Sophia Bogle. Ik noem haar een held, ze noemt zichzelf een boekenchirurg. Dat begrijp je als je haar te werk ziet gaan. Je snapt ook meteen waarom ze klanten niet laat meekijken. "Niemand hoeft te weten wat ik doe", zegt ze. Daarna richt ze zich tot de kijker. "Alleen jij krijgt het te weten."
De eerste foto's van de Europese ruimtetelescoop Euclid zijn wonderschoon en haarscherp. De belangrijkste missie van de ruimtetelescoop is om kosmische vergezichten vast te leggen en daarmee een gigantische kaart te maken van het heelal. Daarmee wordt onderzoek gedaan naar twee mysteries: donkere materie en donkere energie.
Na Band of Brothers en The Pacific komen producers Steven Spielberg en Tom Hanks met een nieuwe oorlogsserie: Masters of the Air. We volgen de bemanning een groep bommenwerpers tijdens de Tweede Wereldoorlog, die bekend kwamen te staan als The Bloody Hundreth. Met onder meer acteurs Austin Butler en Callum Turner. Vanaf 26 januari te zien op Apple TV+, maar er is alvast een trailer. Het leunt behoorlijk op CGI en digitaal beeld, maar ik ben benieuwd.
Met LEGO kun je alles maken, ook drukwerk. Roy Scholten gebruikt een zelfgemaakte LEGO letterpress, die LEGO-steentjes gebruikt om Nederlandse vogels af te drukken. Hij heeft er bijna vijftig gemaakt, dan zit zijn project erop. Ik hou ervan.
Je las mijn weblog van 6 tot en met 12 november. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.