top of page

47. Kijken naar een dystopie

Beeld: Midjourney.

Horror is vaak op zijn engst als je weet dat er iets gebeurt, maar dat niet ziet. In The Zone of Interest volgen we het gezin van Auschwitz-commandant Rudolf Höss, dat pal naast het concentratiekamp woont. Het gezin negeert de gruwel volledig. We zien de kinderen gezellig in een bloeiende tuin spelen, terwijl de zwarte rook op de achtergrond uit de schoorstenen komt.


Als kijker kom je nooit binnen de muren van het kamp. Je ziet dus helemaal niets, maar je voelt constante onheil, zoals het gezin dat ook moet voelen. Terwijl moeder Hedwig haar baby de mooiste bloemen in de tuin laat zien, horen we in de verte geschreeuw en de geluiden van zwaar fysiek werk. De film zit vol met dubbelzinnigheden en contrasten. Het lijkt de familie Höss niets te doen. Een bezoeker klaagt over hoe warm en druk het onderweg was in de trein. "Er viel zelfs iemand flauw." Dit soort banale opmerkingen maken de hoofdrolspelers van deze film doodeng.


Het is duidelijk waarom regisseur Jonathan Glazer (die eerder het briljante Under the Skin maakte) de fysieke martelingen en ellende niet in beeld neemt. Hoe meer je het probeert weg te houden, des te aanweziger het is en des te harder het binnenkomt. In The Zone of Interest kijk je als fly on the wall mee met de alledaagse beslommeringen van een ambitieus Nazi-leider dat een deur verderop massamoorden laat uitvoeren. Door het extreme lijden is Auschwitz een naam geworden die de rillingen bezorgt, maar voor Hedwig is het de mooiste plek die er bestaat. Ze glundert omdat haar man haar 'de koningin van Auschwitz' noemt.


Dit is zo'n film waar je buikpijn van krijgt. Met op het einde nog een stomp na.



 

Toch nog even over de Vision Pro-bril van Apple. Want hij is officieel uit in de Verenigde Staten en de afgelopen dagen zag ik (naast uitstekende reviews van The Verge en Marques Brownlee) het ene na het andere dystopische beeld op sociale media verschijnen.



Ik snap het, dit zijn geintjes. Mensen zoeken de grenzen op van wat mogelijk is om aandacht te genereren. Net als mensen die in video's over straat lopen terwijl ze zogenaamd vensters om zich heen openen. Iets wat dus niet werkt, want beelden worden vast in de omgeving gezet en bewegen niet mee. Toch gaan dit soort video's Apple helpen met het normaliseren van de bril. Ik kan me voorstellen dat de filmpjes een groot publiek lekker maken voor alle mogelijkheden.


Tegelijk zie ik steeds voor me hoe makers van deze filmpjes eruit zien. Hoe ze staan te stofzuigen met een zware bril op hun neus. Hoe de damp uit de hete pan de lenzen beslaat tijdens het koken. Het levert hilarische beelden op (kijk maar naar de heerlijke video van Casey Neistat hieronder), en ik snap de aantrekkingskracht heus wel. Doe mij ook maar een IMAX-scherm in de woonkamer. Maar het is tegelijk heel erg Black Mirror (of The Simpsons, bijv het einde van S28E2, Friends and Family).


De laatste tijd neig ik juist naar minder schermen in plaats van meer. Straks zitten de schermen letterlijk op je gezicht. Voor een artikel over 20 jaar Facebook op NU.nl (achter de inlog) sprak ik met een hoogleraar die zei dat we het sociale media deels mogen aanrekenen dat we in onze eigen bubbels leven. "Mijn buurman en ik maken ons niet meer druk over dezelfde dingen", zei hij. Dat komt omdat onze online ervaring bepaald wordt op basis van ons klik- en leesgedrag. Jouw Instagram- en Facebook-pagina lijken niet op de mijne. Dat is ergens mooi, want we ontdekken meer van wat ons aanspreekt, maar het verdeelt ook.


Nu delen we in elk geval nog de fysieke wereld om ons heen. Maar wat als we in de toekomst continu een laag over de werkelijkheid leggen? Wat als ik straks op de bank met mijn vriendin zit te praten en haar gezicht met een deepfake verander in iemand anders? Wat als ik überhaupt niet meer luister naar wat ze zegt omdat ik ondertussen een YouTube-filmpje zit te kijken, die zij helemaal niet kan zien?


Ineens zag ik vooral de dystopische kanten van waar dit naartoe gaat. Brr. Snel weer denken aan die heerlijke privébioscoop die het ook kan zijn.




 

Een van de leukste websites op het internet is die van Neal Agarwal. Zijn nieuwste creatie heet Infinite Craft. Op een bord kun je allerlei begrippen over elkaar heen slepen om nieuwe dingen te maken. Met twee keer water maak je een meer en met vuur en aarde creëer je lava. Al snel krijg je de gekste dingen. Ik kruiste Elon Musk met een superheld en kreeg toen Iron Man. Hing daar Zeus aan om Thor te maken. Dit kun je eindeloos blijven doen. De website laat het weten als je iets hebt gemaakt wat nog niemand anders heeft gevonden, zoals in mijn geval de, komt-ie, Cthulicornphoenixdragonwhalgnom. Zeg dat maar eens tien keer heel snel achter elkaar.


 

Een nieuwe trailer voor Death Stranding 2. Niemand maakt games zoals Hideo Kojima en ik ben blij dat hij nog steeds de hele tijd megabudgetten krijgt om weer iets totaal bizars te maken.



 

Regisseur David Lynch verfilmde in de jaren tachtig Dune met rollen voor Kyle MacLachlan (Twin Peaks) en zanger Sting. Het werd grotendeels een mislukking en daarom kwam er nooit een vervolg. Maar Lynch was al een heel eind met het script voor deel twee, en die tekst werd recent gevonden door filmjournalist Max Evry. Hij schrijft erover op Wired.


 

Staatssecretaris Van Huffelen stopte met X en ik had op NU.nl de primeur. Ze is niet de eerste die het platform verlaat en zeer zeker ook niet de laatste, maar ik vond het toch een bericht waard. Als de bewindspersoon die over digitalisering gaat, geeft ze toch een belangrijk signaal af. Ze hoopt dat collega's zich ook zullen afvragen of ze op een platform willen blijven dat zich niet aan Europese regels houdt en ook niet van plan is dat te doen. (En dat het stuk geciteerd werd in Van Roosmalen & Groenteman was een persoonlijk hoogtepuntje.)


 

Een heerlijke video van de altijd scherpe Videogamedunkey over wat je allemaal moet doen om een geweer te krijgen in gamehit Palworld, ook wel bekend als 'Pokémon met geweren'. De video illustreert perfect waarom ik dit niet speel. Het is Zoveel Gedoe.



 

Je las mijn weblog van 29 januari tot en met 4 februari 2024. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.

bottom of page