top of page
Undergrowth with two Figures (1890), Vincent van Gogh
Undergrowth with two Figures (1890), Vincent van Gogh

I.

Angst voor verandering is van alle tijden. Aan het begin van de jaren tachtig maakte de filmindustrie zich zorgen om de komst van VHS, de videoband. Zouden mensen nog wel naar de bioscoop gaan als ze thuis films konden kijken? Regisseur Wim Wenders besloot het tijdens filmfestival Cannes aan collega's te vragen. Hij nodigde hen een voor een uit op zijn hotelkamer, liet ze achter met een draaiende camera en met de vraag: "Is cinema een taal die verloren gaat, die op sterven ligt?"


Het levert de documentaire Room 666 op¹. Wenders heeft zijn collega-regisseurs op een stoel voor een tv gezet, waarop van alles voorbij komt. Sport, cartoons, talkshows. De beeldbuis maakte het zeer laagdrempelig om de wereld in huis uit te nodigen. Alleen Werner Herzog zet hem uit, voordat hij aan zijn antwoord begint. Herzog is een optimist, zegt hij. "TV is een soort jukebox. Als kijker heb je een mobiele positie. Je kunt hem uitzetten. Je kunt een bioscoop niet uitzetten."


Hij denkt dat mensen altijd naar de bioscopen zullen blijven gaan. "Daar waar het leven ons het meest direct raakt, daar vind je cinema. En dat is wat zal overleven."


De regisseurs interpreteren de vraag op hun eigen manier. Steven Spielberg is een Amerikaan, hij begint hardop na te denken en komt meteen uit op geld. "De dollar is niet zoveel meer waard als vroeger", zegt hij. Zijn rant gaat over op studiobazen. "Het gevaar komt van de mensen die de touwtjes in handen hebben en zeggen: ik wil mijn geld terug, vermenigvuldigd met de macht van tien."


Susan Seidelman zegt dat film blijft bestaan zolang makers gepassioneerd blijven. "Als die passie uit film verdwijnt, dan begint het te sterven zoals elke andere kunstvorm die levenloos wordt." En Jean-Luc Godard, waarmee de film opent, houdt een filosofisch betoog over het belang van het medium. "Films ontstaan wanneer niemand kijkt", zegt hij. "Ze zijn onzichtbaar. Wat je niet kunt zien is het ongelooflijke. Het is de taak van de cinema om te laten zien wat je niet kunt zien."


Michelangelo Antonioni zag een onvermijdelijke verandering in de komst van digitale- en hd-video. De regisseur voorspelde dat de filmwereld er juist van zou profiteren. Het vergt gewoon wat aanpassingsvermogen van de makers, zoals alles in het leven meebewegen vereist. "We moeten ons aanpassen aan nieuwe technologieën, aan nieuwe niveaus van vervuiling in de lucht die we in de toekomst moeten inademen. Ons eigen organisme zal evolueren. Wie weet wat ons te wachten staat? De toekomst zal zich openbaren met onvoorstelbare meedogenloosheid."



II.

Weapons is de horrorsensatie van de afgelopen weken. Het is de nieuwe film van regisseur Zach Cregger, die eerder Barbarian maakte (ook een aanrader). Ik zou het meer een mysterie/thriller noemen met komische elementen, want er zitten echt nare stukken en jumpscares in, maar zeker ook zwartgallige humor. Alles gedrapeerd over een plot dat gaat over een groep basisschoolkinderen die 's nachts om 02:17 uur opstaan en met hun armen wijd de nacht in rennen. Van de klas blijft slechts één kind achter; de rest verdwijnt.


Het is een Stephen King-achtige opzet van een verhaal dat erg aan het beste werk van de schrijver doet denken. Niet alleen vanwege de atmosfeer in de film, maar ook vanwege de manier waarop hij is verteld. Namelijk vanuit het oogpunt van verschillende kleurrijke personages, die ieder hun eigen hoofdstuk krijgen. Aan de hand van deze vertellingen kom je er langzaamaan achter wat er is gebeurd, zonder dat Cregger alle mysterieuze plotlijnen té veel inkleurt.


Geloof mij als ik zeg dat het een zeer verfrissende film oplevert met een perfect einde. Het is zo'n film die je na afloop direct nog een keer wil zien. Ook omdat er meer in valt te ontdekken dan je misschien denkt. Online las ik allerlei theorieën, bijvoorbeeld dat deze film scherp afkeurend oordeelt over Amerikaanse school shootings. En in de (Nederlandstalige) podcast Movie Insiders hoorde ik een mooie interpretatie over hoe de film ook zou kunnen gaan over complottheorieën en hoe mensen daar vanuit hun verschillende achtergronden en ervaringen mee omgaan.


Dus hup, naar de bioscoop. Want dit is zo'n film die nog beter werkt in een zaal mensen die af en toe lekker schrikken (of lachen, vergeet niet te lachen).




PS.

Er bestaat een WK jojoën. Achtvoudig wereldkampioen Hajime Miura won dit jaar weer in Praag en ik ben gefascineerd door dit optreden.




In mijn blog voor NU.nl schreef ik over mensen die lollige recensies op Google Maps schreven over de Zuidwalvulkaan in de Waddenzee. Ik verpestte vervolgens de grap, want Google haalde de meeste beoordelingen offline. (Een dag later verschenen er 280 nieuwe neprecensies, die ook zijn verwijderd.)



Ik vermaak me tot nu toe uitstekend met Alien: Earth op Disney+. Het is de eerste tv-serie in het Alien-universum. Het is conceptueel heel interessant, omdat de — ja, wat eigenlijk — zielen? van doodzieke kinderen overgeplaatst worden in synthetische robotlichamen van schijnbaar volwassenen. Zij komen vervolgens oog in oog te staan met de Xenomorph aan boord van een ruimteschip dat neerstort op aarde.




Als je de tijd door je vingers wil voelen glippen, ga dan lekker veel op sociale media zitten. Ik las dit artikel op Substack: How social media shortens your life. "Je bent nu het jongst dat je ooit zult zijn. Je toekomstige zelf zou willen dat-ie naar dit moment kon terugkeren. Verspil het niet aan scrollen langs berichten die je morgen niet eens meer herinnert."



Acht jaar nadat Daniel Day-Lewis met filmpensioen ging (na het geweldige Phantom Thread), keert hij terug in een nieuwe film. Anemone is het regiedebuut van zijn zoon Ronan Day-Lewis. De twee Day-Lewissen schreven samen het script over "de complexe en diepe banden tussen broers, vaders en zonen". In de film is ook Sean Bean te zien.




"We maken meer dan ooit, maar het heeft geen gewicht", schrijft Anu Atluru. Waarom hechten we in de fysieke wereld waarde aan zware dingen ("wow, deze medaille weegt veel!"), maar online niet? Het is goed om niet alleen vluchtig werk af te leveren. "Als je alleen lichte dingen maakt, voel je je een bedrieger."



Een YouTuber besteedt vier maanden van zijn leven aan het bouwen van een metrostation (met rijdende metro) voor zijn katten. Het resultaat is op zichzelf al fenomenaal — en de katten zijn er blij mee.



Je las blog №128, geschreven in de week van 18 tot en met 24 augustus 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.


¹ Op Mubi staan nu een special over Wim Wenders, zodat je Room 666 kunt bekijken, maar ook Perfect Days, Paris Texas en Alice in the Cities.

Jeff Tweedy komt over een maand met een nieuw solo-album genaamd Twilight Override. Het wordt een drieluik. Feel Free is een lekker meanderend nummer van zeven minuten, dat uiteindelijk de afsluiter wordt van het tweede album van de drie. De clip is heerlijk rondhangen met Tweedy en co in een studio zoals je die droomt: een schuur met een oneindigheid aan gitaren en apparatuur.

House Cleaning No. I President Theodore Roosevelt (1911), Harold Imbrie
House Cleaning No. I President Theodore Roosevelt (1911), Harold Imbrie

I.

In een stoffig warenhuis worden games gevonden van de onbekende studio UFOsoft. Het blijkt dat het team tussen 1982 en 1989 vijftig spellen maakte, die nooit bekend werden. Het voelt als het ontrafelen van een vergeten hoofdstuk uit de gamegeschiedenis. Aan de hand van de spellen en de beperkte informatie die erbij staat, verschijnt langzaamaan een beeld van de studio.


Dat is het concept van UFO 50, een game van zes ontwikkelaars onder leiding van Derek Yu, de maker van mijn geliefde Spelunky. Deze ontwikkelaars bedachten een fictionele studio en werkten jarenlang aan een bibliotheek van vijftig games, die qua stijl helemaal passen bij de jaren tachtig. Als je ze op volgorde speelt, zie je hoe de games steeds geavanceerder werden. Er zijn platformgames, puzzelgames, sportgames en nog veel meer. Met de ene game ben je een halfuurtje zoet, op een andere dien je je uren stuk te bijten.


Ik heb er nu acht van de vijftig uitgespeeld. Ik werk van oud naar nieuw en tot nu toe zijn ze allemaal op hun eigen manier een schot in de roos. Het eerste spel heet Barbuta. Een avonturengame die stroperig speelt en geen enkele muziek bevat. Het voelt ouderwets maar de mysterieuze opzet zorgt dat je blijft verkennen. Dan ontdek je geheimen en leer je langzaam de wereld kennen. Voor de doorzetter ligt er een parel in de game verscholen.


Elke keer dat je een nieuw spel start, is het weer even zoeken. Ik ga constant uit mijn comfortzone. Games die mij niet per se liggen, geef ik nu een kans. En dat vormt een deel van de lol. Bug Hunter is een tactische kaartgame waarin je aliens probeert te verslaan. Als-ie niet in deze bundel had gezeten, zou ik 'm nooit spelen. Nu zette ik mijn tanden erin en kreeg ik het in de vingers. Hetzelfde geldt voor Paint Chase, een arcade-racegame waarmee je een kaart probeert in te kleuren terwijl je tegenstanders kapot beukt.


De games hebben een ouderwetse uitstraling, maar ze spelen een stuk moderner dan echte games uit die tijd. Ze zijn soms behoorlijk moeilijk, maar die leercurve maakt het ook leuk. In het spel Velgress moet je onder constante tijdsdruk via kleine platformpjes omhoog springen. Elk foutje kan fataal zijn. Dat begint intimiderend, maar naarmate je meer speelt begin je het in de vingers te krijgen. Het is wat Spelunky ook zo goed maakt; je voelt je vaardigheid per spel beter worden.


UFO 50 verscheen vorig jaar op Steam en is nu beschikbaar op Switch 2. Ik merk dat ik toch eerder naar deze verzameling meta-klassiekers neig dan naar de dopaminebom Donkey Kong Bananza. (Die ook heel leuk is!)




II.

De videoclip van Bittersweet Symphony van The Verve is een tijdmachine naar mijn jeugd. In de tijd van TMF en MTV zijn een paar video's op mijn netvlies gebrand. Flat Beat van Mr. Oizo is er ook zo één. En Street Spirit (Fade Out) van Radiohead. Gravel Pit van Wu-Tang Clan, Don't Panic van Coldplay, Break Stuff van Limp Bizkit, Right Here, Right Now van Fatboy Slim. Afijn, ik kan zo nog wel even doorgaan.


De video van The Verve is iconisch. Frontman Richard Ashcroft loopt over straat en iedereen moet voor hem wijken. Zo niet, dan beukt hij ze wel aan de kant. Op een gegeven moment staat er een auto in de weg, dan stapt hij gewoon over de motorkap. Een boze vrouw stapt uit, maar hij kijkt dwars door haar heen.


Ik keek de clip laatst weer eens — bijna 1,2 miljard(!) views op YouTube, omdat ik sinds het Oasis-concert in Wembley helemaal verslingerd ben aan het album Urban Hymns van The Verve. Ashcroft stond in het voorprogramma en was nogal goed, vandaar.


Als kind had ik geen idee waar Bittersweet Symphony over ging. Ik hoorde vooral die aanstekelijke sample aan strijkers. Maar het is in de eerste regels van het nummer dat Ashcroft het leven fijntjes fileert: "'Cause it's a bittersweet symphony, that's life / Tryna make ends meet, you're a slave to money then you die". Toch vindt hij zelf ook troost en schoonheid in de muziek. "I let the melody shine, let it cleanse my mind, I feel free now."


Op het album staan parels. The Drugs Don't Work, Lucky Man, The Rolling People, Weeping Willow. De laatste dagen ben ik vooral fan van het nummer Sonnet. De melancholie druipt er vanaf. Ashcroft is hier een stuk persoonlijker en intiemer van toon. Er is twijfel over de liefde en verlangen naar wat hij is kwijtgeraakt. De man die in de videoclip van Bittersweet Symphony loopt alsof de wereld om hem draait, klinkt hier aarzelend. Daarom is hij ook "a million different people from one day to the next". Zoals wij allemaal.




III.

De laatste dagen was ik in de ban van de website Wplace. Het is een enorme virtuele wereldkaart waarop je, samen met alle andere bezoekers, pixels kunt inkleuren. Bij grote steden staat het vol met kleine tekeningen, vooral van games en animéfiguren. In het Nederlandse plaatsje Sneek heeft iemand Snake (klinkt als...) van Metal Gear Solid getekend.


Heel grote werken, waarvoor mensen georganiseerd moeten samenwerken, zijn niet veel te zien. Dat was wel zo op r/Place, het interactieve kunstproject dat twee keer op Reddit werd geopend. Dat was hetzelfde idee als dit, maar dan met een kleiner canvas. Daardoor ontstonden landelijke teams die een plek op het doek probeerden te veroveren. Ik schreef op NU.nl eens over de Nederlanders die op r/Place een pixelreplica van De Nachtwacht maakten en beschermden.


Als je in plaats van een wit doek een wereldkaart pakt, ontstaan er heel andere vormen van inkleuren. Er is meer ruimte voor protest. De woonplaats van J.K. Rowling is bijvoorbeeld overgenomen door transvlaggen, omdat ze transgender vrouwen openlijk niet ziet als vrouwen. En in Israël en Gaza zijn gigantische Palestijnse vlaggen en hartjes getekend. Op mijn wekelijkse blog voor NU.nl schreef ik er deze week meer over. Blijft fijn dat ik dit soort fascinaties daar gewoon kan publiceren (verstopt achter de gratis inlog, dat wel).



PS.

Op het YouTube-kanaal NOWNESS verscheen recent een mooi portret over de Japanner Shimei Nakaoji. "De jaren laten misschien rimpels achter op de huid, maar als je enthousiasme opgeeft, rimpelt dat je ziel", zegt hij. De 87-jarige Nakaoji rent elke dag (in een straf tempo), alsof het een wedstrijd is tegen de eindigheid van het leven. Als deze hoogbejaarde man het doet, wat is dan mijn excuus om mijn hardloopschoenen niet aan te trekken?




Ik heb een onredelijke bloedhekel aan meeklappen tijdens concerten. Nu heb ik een zowaar uitzondering gevonden op het deze week verschenen album Hail to the Thief (Live Recordings 2003-2009) van Radiohead. Op We Suck Young Blood geeft de galmende klap niet alleen een passend effect, ik vind het ook bijzonder knap dat mensen weten wanneer ze moeten klappen. Dat is vrij indrukwekkend, gezien het complexe ritme van het nummer.



Bij de Volkskrant lees ik over het boekje A Dictionary of Color Combinations. Dat kreeg mijn vriendin vorig jaar voor haar verjaardag. Het is een heerlijk Japans boekje dat oorspronkelijk in 1934 verscheen, bestaande uit vakken met kleurencombinaties. Het schijnt nu weer helemaal hip te zijn — goed dat Reinout Bongers die trend oppikt en 'm lekker uitdiept.



De Safdie-broers, die eerder Uncut Gems maakten, zijn nu bezig met solofilms. Opvallend genoeg worden het allebei sportfilms. Ben Safdie werkt met Dwayne 'The Rock’ Johnson aan een film over een UFC-vechter: The Smashing Machine. En Josh Safdie maakt een film over een tafeltennisser: Marty Supreme. Van die laatste, met Timothée Chalamet in de hoofdrol, werd deze week een trailer uitgebracht.




Over Marty Supreme gesproken: in oktober verschijnt op Apple TV+ een documentaire over regisseur Martin Scorsese. Het wordt een vijfdelige serie en als we de trailer van Mr. Scorsese mogen geloven gaan de afleveringen barsten van de wilde anekdotes. Dit wordt genieten.



Je las blog №127, geschreven in de week van 11 tot en met 17 augustus 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.

© 2022 Rutger Otto

bottom of page