131. Voor alles

I.

Joost Zwagerman is al tien jaar niet meer onder ons. Ter gelegenheid van dat jubileum was de documentaire Voor alles bang geweest van Coen Verbraak weer op tv, waarin vrienden en familie herinneringen aan Zwagerman ophaalden. Ik werd er een beetje somber van.

Ik ben geen groot Zwagerman-kenner. Ik las Gimmick! voor Nederlands op de middelbare school en ik keek vaak met plezier naar De Wereld Draait Door, waar hij me enthousiasmeerde voor kunst. In de documentaire van Verbraak zit een fragment waarin we Zwagerman zien vertellen over een werk van Mark Rothko. Het schilderij heeft twee vlakken: zwart en grijs. "Het wonder geschiedt", zegt Zwagerman. "Dit zwart geeft licht als je ernaar kijkt. Dit is nou echt lichtgevend zwart."

Het persoonlijk leven van Zwagerman werd donkerder en manischer, nadat zijn vader een mislukte poging deed tot zelfdoding. Het plantte iets in zijn hoofd, zeggen naasten, waarna hij onlosmakelijk met het thema suïcide verbonden raakte. Het werd een depressie, een worsteling en zijn einde.

In de documentaire wordt Zwagerman als dichter geroemd. In het gedicht Voor alles beschrijft hij zijn angsten. En dat waren er veel. "Ik ben daar bang voor; het melkwegstelsel en alle eeuwigheden, maar ook van een rafelrand in je stoel", horen we Zwagerman zeggen in de film. "Voor alles altijd bang geweest. Hoog in de keel en onverdroten, stupiditeit alom, voor alles altijd bang geweest, maar niet voor jou en niet voor jou. Wie is die jij dan? Misschien wel de dood zelf."

Zwagerman vroeg Wende Snijders om de tekst van het gedicht op muziek te zetten. Dat deed ze pas nadat hij dood was en ze speelde toen een waanzinnige versie bij DWDD. Sindsdien bereikte de tekst een nieuw publiek. Snijders speelde het nummer in Carré met S10. Sef gebruikte een sample van Wende als basis voor zijn eigen nummer Voor alles bang. Dat verscheen op lieve monsters, een album dat ook over angst gaat.

Helemaal verdwenen is Zwagerman dus niet. Hoewel de documentaire de kijker in mineurstemming achterlaat, biedt het troost dat het werk van Zwagerman niet vergaat. Dat kun je lichtgevend zwart noemen.

II.

Beneath the Trees Where Nobody Sees ziet eruit als een prentenboek. Pastelkleuren, pratende dieren in de hoofdrol. Maar vergis je niet: deze comic bevat een paar bloederige moordpartijen. Online wordt het verhaal omschreven als Dexter meets Richard Scarry en daarmee kom je een heel eind.

Wij volgen Samantha, een vriendelijke beer die in een klein, gezellig stadje woont en werkt in een kluswinkel. Af en toe heeft ze een opwelling, dan rijdt ze naar een grote stad en vermoordt ze een willekeurige passant. Ze houdt haar bloederige hobby een heel eind uit de buurt van waar ze woont, totdat iemand anders daar aan het moorden slaat.

Vervolgens begint het mysterie, dat in zes delen verteld wordt. Natuurlijk gaat Samantha zich met de zaak bemoeien, al is het maar zodat zij niet wordt ontmaskerd als seriemoordenaar.

Het zijn de uitersten die dit concept zo uniek maken en zo goed laten werken. Enerzijds die gezellige dieren in waterverf, anderzijds de horror van de moorden. Dat dit de eerste échte strip is van Patrick Horvath, is bizar. Hoe hij sfeerbeelden tekent — en hoe hij daarmee lucht geeft aan het doordenderende verhaal — is uitmuntend.

Beneath the Trees Where Nobody Sees heeft me zeer verrast. Horvath werkt aan een (losstaand) vervolg met de subtitel Rite of Spring. Ik kan niet wachten tot die reeks gebundeld wordt.

PS.

Ik ben in de markt voor een nieuw Gorillaz-album en word op mijn wenken bediend. Op 20 maart 2026 verschijnt The Mountain, waarop Damon Albarn weer een lading artiesten heeft uitgenodigd uit allerlei windstreken. De eerste single heet The Dictator en is samen met Sparks opgenomen. Op het album zijn verder ook IDLES, Johnny Marr, Yasiin Bey en Mark E. Smith te horen.

Marcus Merritt maakt inkttekeningen van (voornamelijk elektronische) objecten uit films. Een telefoon uit North by Northwest, de tv uit Videodrome en een radio uit Godzilla vs Mechagodzilla bijvoorbeeld.

Mooi stuk van Ernst-Jan Pfauth over kijken naar kunst en hoe het je kan raken, kan troosten en hoe je het jouw leven meer diepgang kan geven.

Michael Caine ging al een paar keer eerder met pensioen, maar na The Great Escaper dacht ik dat-ie het meende. De film voelde als een mooie afsluiting voor de carrière van de acteur, die nu op zijn 92ste tóch weer voor de camera wordt gesleept. En wel door Vin Diesel, voor zijn film The Last Witch Hunter 2. Merkwaardig, aangezien het eerste deel bepaald geen hoogvlieger blijkt te zijn.

In het online spel Geoguessr worden spelers op een willekeurige plek in Google Street View gedropt. Ze moeten vervolgens aan de hand van de omgeving bepalen waar ter wereld ze zijn. Vervolgens geven ze dat punt aan op een wereldkaart en hoe dichter ze bij het daadwerkelijke punt zijn, des te meer punten ze verdienen. Er zijn ook wereldkampioenschappen Geoguessr en het is waanzinnig om te zien hoe goed die gasten zijn. Dit zijn de hoogtepunten van dit jaar.

Je las blog №131, geschreven in de week van 8 tot en met 14 september 2025. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag in je mailbox te ontvangen.