top of page

Bijgewerkt op: 14 jul.

A love song (1893-1900), Charles Dana Gibson

In de jaren zestig bezoekt John Lennon een tentoonstelling van kunstenares Yoko Ono. Hij klimt een trap op in een ruimte en pakt een vergrootglas om het woord wat in minuscule letters op een papier boven zijn hoofd staat te kunnen lezen. 'Yes', staat daar. Een enorme opluchting, zegt Lennon daar later over. Een positieve boodschap. "Er stond niet 'nee' of 'fuck you', er stond 'yes'."


Het kunstwerk toont aan dat je hoop en positiviteit kunt vinden, al moet je misschien goed zoeken. Die gedachte kunnen we zowel offline als online goed gebruiken. Negativiteit scoort altijd en het is makkelijk om daar in mee te gaan. Ik las deze week op de blog van Jay Springett over hoe hij zich daar bewust tegen probeert af te zetten. Een groot deel van wat op het internet staat, is negatief, schrijft hij. "Maar het is ongezond om alleen maar negatief te zijn. Zo iemand wil ik, in het echte leven of online, niet zijn."


Precies.


Net als Springett besloot ik op een gegeven moment meer te bloggen. Als je wil weten wat mij bezighoudt, lees je deze berichten op mijn eigen hoekje van het internet. "Ik wil geen deel uitmaken van een negatief internet, dus kies ik ervoor daar niet aan bij te dragen", schrijft Springett. "Cynisme als product heeft geen waarde. In plaats daarvan deel ik berichten waarvan ik denk dat zowel mijn lezers als ikzelf er iets aan hebben."


Om die reden lees ik graag blogs van anderen. In je eigen omgeving deel je eerder wat je leuk vindt in plaats van wat je boos maakt. Dat enthousiasme werkt aanstekelijk. Daarom is het fijn dat schrijver Warren Ellis recent een aantal weblogs deelde die hij leest. Zo kwam ik uit bij Springett. Maar ook bij { feuilleton }, The Casual Optimist, Uses This, Ganzeer.Today, The Pen Addict en Notebook Stories. Ik maakte ook al eens een lijstje, maar meer tips blijven welkom. Want ik blijf altijd op zoek naar de ladders die leiden naar een 'yes'.




 

Een nieuwe game van ontwikkelaar The Chinese Room is reden voor een feestje. Oudere titels Dear Esther (2012) en vooral Everybody’s Gone to the Rapture (2015) vormden prachtige, mysterieuze verhalen die je zelf bij elkaar puzzelt. Je loopt rond door een wereld, neemt die in je op en aan het einde heb je (als je geduld hebt en er voor open staat) iets moois beleefd.


Bijna negen jaar na Everybody’s Gone to the Rapture is er eindelijk een nieuwe game van de Britse studio, met de naam Still Wakes the Deep. Je speelt Caz McLeary, een vloekende Schot die de autoriteiten ontvlucht door op een olieplatform in de Noordzee te gaan werken. Nadat de boor iets vreemds raakt op de bodem, sleurt de game je van de ene in de andere ramp.


Hoewel de gameplay ook dit keer weinig voorstelt (lopen, een hendel omzetten, zwemmen), loodst The Chinese Room je in hoog tempo door een horrorthriller waar je hart sneller van gaat kloppen. Still Wakes the Deep doet denken aan de eerste Alien-film, maar dan op aarde. Met een bevriende crew die je in een openingsscène leert kennen, een olieboorplatform als ruimteschip en een kwaad aan boord wat je niet altijd ziet, maar wel constant voelt.


De game is een rollercoaster van vijf uur, met een verhaal dat vaak beklemmend en uitzichtloos voelt. De griezelige audio kruipt onder je huid. Still Wakes the Deep is niet zo goed als eerder werk van de ontwikkelaar, het verhaal is nu eenmaal meer rechttoe-rechtaan. Toch liet ook dit verhaal me weer wat verstild achter.



 

Ik zag Signs weer eens, de sciencefictionfilm van regisseur M. Night Shyamalan. Het bleek een heel andere film dan ik me herinnerde. De laatste keer dat ik hem zag, zat ik op de middelbare school. Op de zolderkamer van een vriend analyseerden we het moment in de film waarop je de eerste alien in vol ornaat ziet. Opgewonden kinderen voor een raam. Opzwellende strijkers. Bam. Daar stapt hij achter een struik vandaan het beeld in.


In Signs zie je de aliens niet vaak. Ik geloof dat er simpelweg te weinig geld was voor overtuigende CGI. Soms zie je ze even in een reflectie, soms alleen een contour. Het moment dat je de volledige alien ziet, was destijds angstaanjagend. We bekeken het beeld voor beeld. Zo kwamen we erachter dat het groene wezen al een hele tijd achter de struik staat. Als je dat weet zie je zijn huid al door de bladeren voordat hij een stap zet.


Signs is nog steeds wel spannend, maar nu pas zag ik de ware boodschap van de film. Het gaat niet alleen over een alien-invasie, zoals ik als kind dacht, maar vooral over het terugvinden van God nadat je van je geloof bent gevallen. Dat ligt er heel dik bovenop. Over signs gesproken, sommige tekenen krijg je als jonge kijker niet mee. Net als de belabberde dialogen. Op die leeftijd overheerst de spanning van het onbekende.



 

Het idee voor de start van deze blog begon met een tip van vriend Lars. Hij kwam met een video-essay over de invloed van Yoko Ono op The Beatles, van maker Lindsay Ellis. Ono krijgt vaak de schuld van het opbreken van de band. Zelfs nu nog, 55 jaar na dato, terwijl inmiddels duidelijk is dat Ono niets met het uiteenvallen van The Beatles te maken had. Onderstaande video maakt dat nog eens glashelder en waaiert uit over interessante zijpaden, met voorbeelden van hoe partners van beroemde mannen vaker de schuld krijgen als hun carrière geruïneerd wordt. Yoko Ono, inmiddels 91 jaar, heeft het doorstaan. Heel inspirerend hoe zij altijd haar eigen koers bleef varen en de kritiek naast zich wist neer te leggen.



 

"We gaan straks door die deuren en dan krijg je het gevoel alsof je in een Kuifje-strip stapt", zei een van de woordvoerders toen ik op bezoek was bij Airbus in Oegstgeest. Hij had ergens wel gelijk. In de werkplaats worden onderdelen voor de Ariane 6-raket gebouwd. Ik zag er gigantische koepels die over een paar jaar naar de ruimte gaan. Bizar idee. De Ariane 6 is de belangrijke nieuwe draagraket waarmee Europa na jaren van stilstand eindelijk weer zelf lanceringen naar de ruimte kan doen. Afgelopen week maakte hij zijn eerste vlucht. Ik schreef erover op NU.nl (achter de inlog).


 

Schrijfster Tonke Dragt is overleden. Als kind genoot ik van natuurlijk van haar bekendste werk, De brief voor de koning. Mijn persoonlijk favoriet blijft De Zevensprong, waarvan een geweldige jeugdserie is gemaakt. Helemaal op YouTube te vinden, trouwens.


 

Filmjournalist Bor Beekman schreef een mooi in memoriam over Shelley Duvall. Haar loodzware rol in The Shining traumatiseerde haar. Op latere leeftijd kampte de actrice met problemen, zowel geestelijk als geldelijk, hoewel ze uiteindelijk in het reine kwam met de trapscène uit de film. Die moest ze 127 keer doen van regisseur Stanley Kubrick. Onvoorstelbaar, als je ziet met wat voor intensiteit ze die speelt. "Het was moeilijk", zei ze in 2021 tegen The Hollywood Reporter. "Maar uiteindelijk was wel een van de beste scènes in de film. Ik zou 'm wel weer eens willen zien."



 

Journalist Evan Ratliff duikt in de wereld van voicecloning. Met kunstmatige intelligentie zijn slechts een paar seconden van een stem nodig om daarvan een kloon te maken die nauwelijks van echt te onderscheiden is. Die kloon kun je vervolgens van alles laten zeggen. Je kunt er zelfs een chatbot van maken en hem op eigen houtje telefoontjes laten plegen. Dat is precies wat Ratliff heeft gedaan in zijn podcastserie Shell Game, waarvan de eerste aflevering online staat. Grappig en eng.


 

De eerste trailer voor Gladiator II is uit, met Paul Mescal die het in een arena moet opnemen tegen een man op een neushoorn.



 

Voorbeeld zoveel van hoe kunstmatige intelligentie de journalistiek uitholt. Schrijvers van The Unofficial Apple Weblog, een oude website met Apple-nieuws, zien hun naam plotseling staan onder nieuwe berichten die met behulp van AI zijn gemaakt. Belachelijk natuurlijk, maar het levert in elk geval een interessant verslag op van 404 Media met de beste kop van deze week: Hocked TUAW.


 

Je las mijn weblog van 8 tot en met 14 juli 2024. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.

Bijgewerkt op: 7 jul.

Nōgaku zue, Pl.01 (1897-1901) Kōgyo Tsukioka

A.L. Snijders groeide op in Amsterdam, maar trok zich later terug op een landgoed in de Achterhoek, waar hij in stilte leefde. "Ik ben een monnik, een heremiet", schrijft hij in zijn eerste bundel Ik leef aan de rand van de wereld (1992), die ik afgelopen week las. "Ik ken de wereld niet, en voorzover ik haar ken, veracht ik haar, ben ik bang voor haar en haat ik haar."


Het liefst zou Snijders zich nog verder terugtrekken, tot in zijn eigen hoofd. In een aflevering van de VPRO-serie Op het nachtkastje uit 2014, waarin auteurs tijdens de Boekenweek werden geportretteerd, noemt hij het jammer dat hij uit de werkelijkheid moet putten voor een verhaal. Had ik me dat maar verbeeld, denkt hij dan. "Dat zou betekenen dat ik volkomen vrij ben van de dingen om me heen. Als alles uit mn hoofd gehaald wordt, heb ik geen kranten en tv en rondvliegende mezen meer nodig. Maar dat is niet zo. Dat is eigenlijk een enorm punt voor me. Dat ik niet self supportive ben, dat ik de werkelijkheid nodig heb."


In zijn columns mijmert hij over de zinloosheid van het bestaan en het zoeken naar stilstand terwijl de wereld doordendert. "Het zal u wel pathetisch in de oren klinken, en het is misschien ook niet geschikt voor een krant, maar ik weet werkelijk niet hoe ik moet leven", verzucht hij. Het gaat hem gewoon te snel, schrijft hij later. "Als ik ’s avonds thuis ben, bedenk ik dat ik dit dagje meer beleefd heb dan mijn grootvader in een heel jaar. Dit heet vooruitgang, maar dat is het natuurlijk niet."


Nu kun je op basis van deze citaten denken dat A.L. Snijders er geen plezier in had, maar dat geloof ik toch niet. Het plezier spat van de pagina's en ik geniet van zijn overdenkingen over de Nederlandse taal. Naast columns staan in de bundel ook brieven die hij met de ingediende tekst aan de chef van de krant meestuurde. Daarin gaat hij dieper in op zijn tekst en wijst hij erop dat zijn columns zeer precies overgenomen moeten worden. Zelfs ogenschijnlijke fouten zijn bewust. bijvoorbeeld als hij kiest om 'onder dak' als twee losse woorden te noteren. "Ik zou het niet graag verdedigen tegenover een gepromoveerde taalkundige", schrijft hij. "Maar dat hoeft ook niet, want zulke mensen ontloop ik."


Vaak bezorgen de scherpe zinnen van A.L. Snijders me een glimlach. Dit was het eerste boek wat ik van hem las en ik ben direct fan. De columns zijn amper verjaard, al schetsen ze soms een mooi tijdsbeeld. Twin Peaks, toen gloednieuw en een sensatie, komt een paar keer langs de zijlijn voorbij. Bijvoorbeeld als Snijders een woord uitlegt voor de lezer. ("Stilistisch van mavo-niveau, maar een handreiking naar de RTL4-cultuur van totale onwetendheid (hoewel, die mensen kunnen Twin Peaks zien, en ik niet)."


Nog een geruststelling als je columns van ruim dertig jaar oud leest: de wereld staat altijd in brand, alleen laaien de vlammen de ene keer hoger op dan de andere keer. "Wat leef ik toch in een heerlijke tijd", schrijft Snijders. "Waarin de echte waanzin (gesteund door bijna iedereen) aan de macht is." De geschiedenis herhaalt zichzelf niet, maar ze rijmt wel. Dat schreef Mark Twain dan weer.


 

Ik las nog een boek uit (ik lees meer dan ooit), en wel de Murakami-pil 1Q84. Daar heb ik me mee vermaakt, een mysterie in Tokio over een schrijver die verwikkeld raakt in het bestaan van een sekte waar bovennatuurlijke dingen gebeuren. Het boek telt ruim 1200 pagina’s en dat hadden er een stuk minder kunnen zijn als Murakami wat strakker en minder herhalend zou schrijven. Dat is een nadeel. Ik weet dat Murakami voordat hij aan een boek begint het verhaal niet helemaal uitdenkt. Dat gegeven schemert iets te veel door in dit verhaal. Alsof hij soms zelf ook niet weet waar hij heen moet. (Het vet zou je er in een herschrijvende fase af kunnen snijden, al ben ik de laatste die bestsellerauteur Murakami zou vertellen hoe hij moet schrijven.)


Een lang verhaal kort, dat kan Murakami ook. The New Yorker publiceerde deze week nog een nieuw kort verhaal van zijn hand. Een soort modern sprookje over een vrouw die tijdens een blind date voor lelijk wordt uitgemaakt, dan toch weer met dezelfde man op date gaat en probeert om deze vreemde ervaring naar haar hand te zetten.


 

Is er nog wel plaats voor Axel Foley in 2024? Beverly Hills Cop: Axel F werpt die vraag een aantal keer op. Dertig jaar na het derde deel in de Beverly Hills Cop-serie is Eddie Murphy terug als de straatagent die met zijn vlotte babbel en charmes probeert om chagrijnige politiemensen voor zich weet te winnen. Maar de jaren tachtig en negentig waren wel andere tijden.


Foley is een rol die op Murphy's lijf is geschreven, ondanks dat Sylvester Stallone oorspronkelijk in zijn huid zou kruipen. Gelukkig werd hij op de valreep vervangen. Murphy is in Beverly Hills Cop lollig, maar niet zo schijtlollig als in zijn latere komedies. In deze filmserie speelt hij een actieheld die zijn werk serieus neemt, maar neemt hij ook ruimte voor een komische noot. Het is zijn beste rol.


We kunnen wel stellen dat de hoogtijdagen van Murphy voorbij zijn. In recente jaren is hij bezig oude successen te reanimeren. Het vervolg op Coming to America moet je koste wat kost vermijden. En hoewel Beverly Hills Cop: Axel F geen hoogvlieger is, pakt dit weerzien een stuk beter uit.


Murphy lijkt er weer zin in te hebben en de jas van Foley zit 'm nog als gegoten. Axel F voelt als een jaren tachtig-film, verschillende oude gezichten keren terug en er zijn uiteraard kleine verwijzingen naar eerdere delen. Het is niks nieuws, maar daarom juist wel lekker. Waarom zou er geen ruimte meer zijn voor Axel Foley? Met een grote lach en een kulverhaal komt hij ook met deze film weer weg.



 

PS.

De Volkskrant heeft columnist Eva Hoeke aan de kant gezet. Ik las haar warme, alledaagse stukjes in Volkskrant Magazine vaak als eerst, gevolgd door de column van Thomas van Luyn en daarna eventueel nog een interview. Hoeke krijgt als reden voor haar ontslag een vage verklaring verpakt in een leeg begrip: vernieuwing. Ze pakt het zelf positief op. Hoe vaak gebeurt het nou in je leven dat je het roer helemaal kunt omgooien?


 

Japan is al jaren bezig om alle diskettes uit zijn verouderde overheidssystemen te bannen en te vervangen door iets nieuws. Dat is eindelijk gelukt. "We hebben de oorlog tegen floppydisks op 28 juni gewonnen", zegt minister van Digitale Zaken Taro Kono tegen persbureau Reuters. Kono is trouwens ook tegen fax machines en andere analoge technologie binnen de overheid.


 

Drew Gooden vat in 33 minuten mooi samen hoe kunstmatige intelligentie het internet sloopt.



 

Dit blijft een fijn nummer van MGMT. Nu ook met een bevreemdende, psychedelische video. (En over psychedelische muziek gesproken, The Flaming Lips komen volgend jaar naar Tivoli. Ze spelen dan hun album Yoshimi Battles the Pink Robots integraal (er zijn nog kaarten).



 

Je las mijn weblog van 1 tot en met 7 juli 2024. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.

Bijgewerkt op: 30 jun.

Bloemstudie (1874), Carel Adolph Lion Cachet

I.

Een heerlijke aflevering van de podcast Op de vijfde rij van Cesar Majorana, waarin hij op zoek gaat naar de verdwenen soundtrack voor de film Spoorloos (1988) van regisseur George Sluizer.


Henny Vrienten was na jarenlang Doe Maar wel even klaar met ska. Voor Spoorloos trok hij een synthesizer uit de kast en maakte hij een soundtrack van een halfuur waarmee hij de thriller naar een hoger niveau tilde. Het kan bijna niet anders dan dat de muziek heeft bijgedragen aan de mening van Stanley Kubrick over de film. Dat hij Spoorloos de engste film noemde die hij ooit had gezien, is geen geheim.


Maar de soundtrack voor de filmklassieker staat op geen enkele muziekdienst. Op YouTube vind je slechts één nummer. De muziek is niet uitgebracht op cd of vinyl. De meeste Nederlandse soundtracks, zeker van oudere films, zijn simpelweg verloren gegaan. Majorana probeert te achterhalen of er niet tóch ergens nog opnames van Spoorloos zijn dat levert een heerlijke podcast op. Met mooie anekdotes over de film zelf, over Sluizer en over Vrienten.


Een opgepoetste versie van Spoorloos draait overigens nog (heel even) in de betere filmhuizen. Doe er je voordeel mee. Het is een ijzersterke film, gebaseerd op het boek Het Gouden Ei van Tim Krabbé, over het goed en kwaad en koste wat kost willen weten in welk kamp je zit.



 

II.

Een prettige tip van de stripwinkeleigenaar: Luchtwegen, een boek van Étienne Davodeau, Joub en Christophe Hermenier. Over Yvan die vijftig is geworden en tot overmaat van ramp zijn ouders en baan verliest.


Dan maar een tijdje gaan piekeren in het besneeuwde Jura-gebergte, waar hij in een huis van een oude vriend mag blijven. Yvans andere vrienden en zijn kinderen zijn ver van hem vandaan, met hun levens die wel op de rit staan. In de sneeuw zwelgt Yvan wat in zelfmedelijden terwijl hij verlangt naar de zorgeloosheid uit zijn jeugd.


Gewoon de dagen volgen van een man die mijmert en die de tragiek van het alledaagse doorleeft. Dat klinkt niet heel spannend en dat is het ook niet, maar tussen de lijnen gebeurt van alles. Een semi-autobiografische strip zoals ik 'm graag heb.



 

III.

Hier is mijn idee voor een Black Mirror-aflevering, gebaseerd op een bericht dat ik op X las. Dave Maasland van cybersecuritybedrijf ESET deelde ChatGPT-voorspellingen van de eerste speelronde op het EK. De computer zit er flink naast. Maar, dacht ik ineens, wat nou als AI straks wedstrijden plotseling hypernauwkeurig blijkt te voorspellen?


Welkom in het jaar 2036. Er wordt weer een EK gespeeld. Een ChatGPT-achtig programma heeft de uitkomsten van de eerste speelronde voorspeld. Vroeger viel die eer aan octopussen, cavia’s en olifanten, maar de dieren verloren hun banen aan AI. En nu blijkt: de computer voorspelt niet alleen de wedstrijden correct, maar benoemt ook de doelpuntenmakers.


We volgen de speler die, volgens de voorspelling, in de finale van het EK 2036 het winnende doelpunt scoort én de doelman die de bal door laat. Gedurende het toernooi verbaast de wereld zich steeds meer over de bizarre voorspellingen. Het voetbalspel verandert erdoor. Bepaalde spelers krijgen constant de bal omdat zij de aangewezen doelpuntenmakers zijn. Trainers stellen bankzitters op als de AI voorspelt dat zij gaan scoren. Verliezende teams zijn bij voorbaat kansloos. Leven we dan toch in een Matrix-achtige simulatie? Of hebben we te maken met een vorm van manifesteren en psychologische spelletjes? Hoe dat afloopt in de EK-finale is even verrassend als schokkend... in Black Mirror: Computer Says Goal.


 

PS.

Dit zijn de eerste beelden van Nosferatu, de Dracula-verfilming van regisseur Robert Eggers. Daar heb ik hoge verwachtingen van, zijn eerdere films The Witch en The Lighthouse zijn geweldig.



 

Ik ben gefascineerd door de website One Million Checkboxes, gemaakt door Nolen Royalty. "Ik maak rare dingen voor het internet", schrijft hij op zijn site. In dit geval is dat rare ding een pagina met een miljoen vakjes. Die kun je met een muisklik aan- en uitvinken. Anderen kunnen eerder gevinkte vakjes uitvinken en vice versa. Een half miljoen mensen hebben zich al in de strijd gestort tussen Team Wel Vinken en Team Niet Vinken.


 

Elizabeth Lopatto van The Verge steekt haar mening over Perplexity niet onder stoelen of banken. Perplexity is een model dat voor jou naar antwoorden op al je vragen zoekt. Dan hoef je dus niet, zoals (nog) op Google gebeurt, door te klikken naar andere sites. Lopatto noemt dit vampierengedrag: Perplexity zuigt het werk van anderen leeg en gaat ermee aan de haal. "In AI, it’s seeing just how much unethical shit you can get away with."


 

Waarom bedacht niemand eerder een dirigeergame voor virtual reality? Voelt volstrekt logisch. Maestro is naar mijn weten de eerste.



 

Podcastserie Search Engine eindigt het seizoen met een fantastisch tweeluik over de Berlijnse club Berghain. Waarom kwamen de Amerikanen Chris en Dan niet langs het strenge deurbeleid?


 

De Nederlandse podcast Een Geanimeerd Gesprek sprak Melise de Winter, de stemactrice van Shin Chan. De serie zou vandaag de dag echt niet meer kunnen, denkt ze.


 

Fijn online pixelspelletje: Woodworm. Je speelt een houtworm dat stukken hout wegvreet om een figuur te maken.


 

De trailer voor Heretic, een horrorthriller uit de stal van A24. Van regisseurs Scott Beck en Bryan Woods (A Quiet Place). Twee meisjes verkondigen het woord van God aan de deuren, tot ze binnenstappen bij mega-engerd Hugh Grant.



 

Fijne platen deze week! Bad Cameo is nieuw album van James Blake, samen met Lil Yachty. De nummers In Gray, Bad Cameo en Missing Man zijn mijn voorlopige favorieten.


En een nieuwe EP van Wilco. Op Hot Sun Cool Shroud staan zes nieuwe nummers. Op Livid wordt een minuutje lekker geragd, dat hoor je ze niet vaak doen. Verder is het weer lekker wegzakken in de typerende Wilco-americana.


 

Je las mijn weblog van 24 tot en met 30 juni 2024. Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief om deze blog elke zondag vanzelf in je mailbox te ontvangen.

bottom of page